Hai Nhà Vua Ích Kỷ Rô-bô-am Và Giê-rô-bô-am-
-
Toàn bộ lịch sử quốc gia Israel trong Cựu ước từ
vua Sau-lơ, vua đầu tiên cho đến Sê-đê kia, vua cuối cùng, chỉ có 41 vị vua tất
cả. Theo ánh sáng Kinh thánh, nhà Israel tiêu biểu Hội thánh Tân ước, và các
nhà vua của họ tượng trưng các người chăn bầy, các mục tử trong hội thánh Chúa
hôm nay.
Mấy ngày qua khi đọc sách Các Vua thứ nhất, tôi
được ấn tượng về hai vị vua sống trong bước ngoặt lịch sử của Israel là vua
Rô-bô-am và vua Giê-rê-bô am.
1. Vua
Rô-bô-am:
Rô-bô-am là ai và tính cách ông như thế nào? 1
Các Vua 14:21 nói khi Rô-bô-am lên ngôi, ông đã 41 tuổi. Mẹ ông là Na-a-ma, một
phụ nữ ngoại đạo, người Am-môn. 2 Sử ký 9:30 nói Sa-lô-môn trị vì 40 năm, vậy
thì Rô-bô-am đã ra đời một năm trước khi Sa-lô-môn lên ngôi. Con gái Pha-ra-ôn
Ai-cập là vợ chính thức của Sa-lô-môn, nhưng có thể Na-a-ma là tình nhân của
ông, khi vua David còn sống.
Sau khi lên ngôi, Sa-lô-môn có gặp Chúa và ông
thưa với Chúa, “Giê-hô-va Đức Chúa Trời tôi ôi! Bây giờ Chúa đã khiến kẻ tôi tớ
Chúa trị vì kế Đa-vít, là cha tôi; nhưng tôi chỉ là một đứa trẻ nhỏ chẳng biết
phải ra vào làm sao” (1 Vua 3:7). Thực ra từ ngữ “đứa trẻ” ở đây dịch sai trật.
Nguyên văn Hê-bơ-rơ là naar, adolescence, có nghĩa là thiếu niên, vị thành
niên. Còn tuổi thiếu niên, mà Sa-lô-môn tảo hôn chi quá sớm để sinh ra một đứa
con không mấy già đặn là Rô-bô-am, khi đã 41 tuổi mà còn sự nhận thức như con
trẻ?
Sau khi Rô-bô-am vừa lên ngôi, Giê-rô-bô-am và
dân chúng đến xin vua giảm nhẹ ách cưỡng bách lao động cho họ, vua đã bỏ qua lời
góp ý của các trưởng lão mà nghe theo ý kiến của bè bạn trang lứa của mình, và
lời đáp vô lễ của vua đã làm cho đất nước Israel phải chia đôi.
Vua cha là Sa-lô-môn, là tâm lý gia, là nhà giáo dục kỳ tài. Ông từng nói,
“Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận; Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ thêm.- Kẻ nhạo
báng châm lửa cho thành thiêu cháy; Nhưng người khôn ngoan làm nguôi cơn giận”.
(Châm ngôn 15:1; 29:8). Thế tại sao Rô-bô-am hành động như vậy? Phải chăng
Sa-lô-môn có thể dạy dỗ người khác mà không thể dạy con mình? Vì con cái thấy
rõ mặt sau cuộc đời của cha mình, nên lời dạy dỗ khôn ngoan mấy cũng mất tác dụng?
Hay Rô-bô-am bị quá tải, quá thừa mứa đối với lời vàng, lời bạc, lời như đót nhọn
của vua cha? Đó là bài học nghiêm trọng cho mỗi chúng ta là giảng sư, là giáo
sư Lời Chúa—Lời Chúa chúng ta rao ra, có thể không có kết quả trong gia đình
mình!
Rô-bô-am cai trị Giu- đa 17 năm, Còn Giê-rô-bô-am trị vì Israel 22 năm. 1
Vua 15:6 chép, “Rô-bô-am và Giê-rô-bô-am đánh giặc nhau trọn đời mình”. Tại sao
Rô-bô-am chuyên tâm đánh giặc cùng Bắc quốc? Vì ông muốn thu hồi 10 chi phái
phía bắc? Vì ông muốn bảo tồn nước Giu đa? Tôi không đọc thấy một lời nói tin
kính, thuộc linh nào cùa Rô-bô-am nói rằng ông vì Chúa, vì vương quốc của Ngài.
Còn A-bi-gia (A-bi-giam), con Rô-bô-am, đứng trên núi cao, công bố những thực tại
thuộc linh mà ông tin và nắm giữ. A-bi-gia nói cùng Giê-rô-bô-am và dân chúng,
“Hỡi Giê-rô-bô-am và cả Y-sơ-ra-ên, khá nghe! Bởi sự giao ước bằng muối,
Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã ban nước Y-sơ-ra-ên cho Đa-vít và cho
các con trai người đến đời đời, các ngươi há chẳng biết sao? Dẫu vậy, Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, tôi tớ
của Sa-lô-môn, là con trai của Đa-vít, bèn chỗi dậy phản nghịch cùng Chúa mình;
những kẻ du đãng, đồ phàm hèn, đều hiệp
lại theo người; chúng nó tự làm mình ra mạnh, nghịch với Rô-bô-am, con trai của
Sa-lô-môn;.. Vậy bây giờ, các ngươi tưởng
rằng các ngươi sẽ chống cự nổi nước của Đức Giê-hô-va đã ban cho các con trai của
Đa-vít,…” (2 Sử 13: 4-8a). A-bi-gia biết nói rằng nước Giu đa là vương quốc của
Chúa, còn Rô-bô-am thì không có khả năng nói như vậy. Tất cả điều nầy bày tỏ
Rô-bô-am là một tín đồ xác thịt, chỉ chí hướng về đất, được trưởng dưỡng bởi một
bà mẹ người Am-môn ngoại giáo.
Tác giả sách I Sử ký nói ra sự thật con người bề trong của Rô-bô-am như
sau, “Xảy khi nước của Rô-bô-am vừa được lập vững bền, và người được cường thạnh,
thì người và cả Y-sơ-ra-ên liền bỏ luật pháp của Đức Giê-hô-va-- Các công việc
của Rô-bô-am từ đầu đến cuối, đều đã chép trong sách truyện của Sê-ma-gia, đấng
tiên tri, trong sách Y-đô, đấng tiên kiến, luận về gia phổ. Rô-bô-am và
Giê-rô-bô-am hằng đánh giặc với nhau luôn luôn” (I Sử 12:1, 15). Một bậc chăn
dân của Đức Chúa Trời, sau khi đã lợi dụng quyền năng Ngài làm cho vương quốc
mình cường thạnh thì liền từ bỏ Ngài và Kinh thánh. Điều dị thường là hai nhà
tiên tri Sê-ma-gia và Y-đô chỉ ghi chép lại công việc, mà không chép một câu
nói nào của vua cả. Phải chăng Rô-bô-am không có thực tại thuộc linh nào để nói
ra? Không có một lời giá trị nào để tôn vinh Chúa? Người chăn dân ích kỷ, bạc
nhược thuộc linh chỉ dốc sức làm việc, làm việc xây dựng vương quốc của mình,
quá bận rộn việc thế tục, xao lãng giờ dưỡng linh!
Mười hai sứ dồ đầu tiên nói, “Chúng tôi bỏ qua Lời Đức Chúa Trời mà lo về
bàn ăn, thật chẳng xứng hợp. Vậy, anh em hãy chọn trong vòng mình bảy người có
chứng tốt, đầy Thánh Linh và sự khôn ngoan, để chúng tôi lập họ lên lo việc nầy.
Còn chúng tôi thì cứ chuyên lo cầu nguyện và chức vụ cung ứng Lời ( the
ministry of the Word)” (Công vụ 6: 2-4). Được Chúa chấp thuận, được dân chúng xức
dầu làm vua, làm bậc chăn dân, làm người chăn bầy mà không có lời Đức Chúa Trời
cho sự gây dựng thuộc linh của dân Chúa như vậy, thật là một điều quái gở!
2. Giê-rô-bô-am:
1 Các Vua 11:26 giới thiệu, “Giê-rô-bô-am, con trai của Nê-bát, người
Ép-ra-im, ở đất Xê-rê-đa, là tôi-tớ của Sa-lô-môn, cũng dấy nghịch với người”
Theo truyền thống tổ phụ, bộ tộc Ép-ra-im có máu ưa tranh trưởng. Đọc Các
quan xét đoạn 8 và 12, chúng ta thấy vì lòng đố kỵ, dân Ép-ra-im nói khái cách cay độc với Ghê-đê-ôn,
sau khi Ghê-đê-ôn chiến thắng quân Ma-đi-an. Cũng vì ganh tị sự nổi danh của Giép-thê
chiến thắng quân Am-môn, quân Ép-ra-im khai chiến với nhà Giép-thê, và bị thảm
bại.
Về một phương diện, vì Sa-lô-môn sa bại thờ hình tượng, Đức Chúa Trời dấy
Giê-rô-bô-am lên, và xé 10 chi phái phía bắc giao cho Giê-rô-bô-am, tức là giao
cho nhà Ép-ra-im—những con người mong mỏi vương quyền từ nhiều đời rồi. Còn
theo phương diện loài người, Giê-rô-bô-am và chi phái Ép-ra-im đã cướp hai phần
ba nước của dòng David. Giê-rô-bô-am cai trị Bắc quốc 22 năm, trải 3 đời vua
phương nam là: Rô-bô-am 17 năm, A-bi-gia 3 năm và 2 năm đầu của triều đại A-sa.
Đọc lịch sử Giê-rô-bô-am, chúng ta thấy tính cách ích kỷ, tham quyền cố vị của
ông hiển hiện rõ ràng.
Ngày đầu tiên khi gặp tiên tri A-hi-gia trao cho ông 10 mảnh xé của chiếc
áo mới, tượng trưng 10 chi phái, Đức Chúa Trời như phong cho ông làm vua trên Bắc
quốc. Sau đó ít lâu khi gặp nan đề là dân Bắc quốc phải xuống Jerusalem ở
phương nam ba lần một năm để thờ phượng Chúa, ông sợ mất nước. Ông sợ dân hành
hương sẽ trở về cùng vua Rô-bô-am và giết ông đi. Thế tại sao ông không đến
cùng vị tiên tri để cầu vấn sự chỉ đạo của Chúa về nan đề nầy, mà lại âm mưu lập
hai trung tâm thờ bò con bằng vàng tại Bê-tên và Đan, với dã tâm ngăn trở và
đánh lạc hướng dân Chúa đến cùng Ngài hầu bảo toàn vương quốc của mình. Ông loại
bỏ quyền lợi của Chúa vì tư lợi ích kỷ của mình. Người chăn chiên sống như vậy
sao?
Việc làm của ông đã trở thành “đường lối” mà Kinh thánh nhiều lần chép là
“đường của Giê-rô-bô-am”. Thí dụ 1 Vua 15:33-34 và 16:19 chép, “Ba-ê-sa, con
trai A-hi-gia, lên làm vua cả Y-sơ-ra-ên; người ở tại Thiệt-sa, và cai-trị hai
mươi bốn năm. Người làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, đi theo đường của
Giê-rô-bô-am, và tội-lỗi mà Giê-rô-bô-am đã phạm làm cho Y-sơ-ra-ên cũng phạm tội.—Vua
“Xim-ri …làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, bắt chước theo đường của
Giê-rô-bô-am, và phạm tội Giê-rô-bô-am đã phạm, tức tội đã gây cho Y-sơ-ra-ên
can phạm”.
Tất cả các vua Bắc quốc đều bước theo con đường của Giê-rô-bô-am trong suốt
gần 300 năm, cho đến khi 10 chi phái đều bị lưu đày sang Babylon và mất nước. Tập
tục, truyền thống gian ác, sai lạc của người chăn bầy đi đầu đã trở nên phương
hướng, dấu chân bầy cho đoàn hậu tấn suốt ba thế kỷ. Nguy hiểm thay! Tác giả
qui cho Giê-rô-bô-am tội trọng làm mất nước phương bắc. Ông kết luận, “Y-sơ-ra-ên
đã phân rẽ nhà Đa-vít, tôn Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, làm vua; người dẫn dụ
Y-sơ-ra-ên bội nghịch Đức Giê-hô-va, và khiến cho họ phạm tội lớn. Dân
Y-sơ-ra-ên đều đi trong hết thảy tội lỗi của Giê-rô-bô-am đã phạm, chẳng từ bỏ
chút nào, cho đến ngày Đức Giê-hô-va đày đuổi họ khỏi trước mặt Ngài, y như
Ngài đã phán bởi miệng của các tiên tri, tôi tớ Ngài. Vậy, Y-sơ-ra-ên bị cất khỏi
xứ mình, lưu đày qua A-si-ri cho đến ngày nay” (1 Vua 17: 21-23).
Trước khi xáp chiến đánh nhau với Giê-rô-bô-am, vua A-bi-gia, con Rô-bô-am
đã cung phụng lời Đức Chúa Trời cách mạnh mẽ, nhưng Giê-rô-bô-am giả câm, làm
điếc, lòng ích kỷ không lay động chút nào. Mãi cho đến khi con trai ông, có lẽ
là thái tử sắp nối ngôi lâm trọng bệnh.
Trước hoàn cảnh đó, ông mới sai hoàng hậu, là vợ mình, giả dạng để đi cầu vấn
nhà tiên tri già. Tại sao Giê-rô-bô-am không thân hành đến cùng tiên tri. Ô,
con người chăn bầy đầy tham vọng, ích kỷ đó, suốt gần 22 năm cầm quyền chẳng
bao giờ suy nghĩ đến vị tiên tri, tạm gọi là thầy mình bao giờ. Rồi trước lời cảnh
cáo có sức nặng của Chúa do tiên tri nói ra, như những câu, “Ngươi đã làm điều
ác hơn các kẻ tiền-bối ngươi, đi lập cho mình những thần khác và hình-tượng đúc
đặng chọc giận Ta, và đã chối-bỏ Ta. Bởi
cớ đó, Ta sẽ giáng tai-họa trên nhà Giê-rô-bô-am, các nam-đinh của nó, bất-luận
kẻ nô-lệ hay là người tự-do, Ta sẽ diệt hết khỏi trong Y-sơ-ra-ên, và quét sạch
nhà nó, như người Ta quét phân, cho đến chẳng còn sót chi hết. Phàm người của
nhà Giê-rô-bô-am chết tại trong thành, đều sẽ bị chó ăn nuốt, còn người nào chết
ngoài đồng, thì sẽ bị chim trời cắn-rỉa ăn đi; vì Đức Giê-hô-va đã phán vậy” (1
Vua 14:9-11).—Ông cũng bỏ ngoài tai, chẳng quan tâm đến để ăn năn sửa đổi. Châm
ngôn 29:11 ứng nghiệm đối với Giê-rô-bô-am, “Người nào bị quở trách thường, lại
cứng cổ mình, Sẽ bị bại hoại thình lình, không phương cứu chữa”.
Kết Luận:
Về chức vụ chăn dân của hai vua Rô-bô-am và Giê-rô-bô-am, 2 Sử ký 12:1 và 2
Các vua 17:21 minh họa, “Xảy khi nước của Rô-bô-am vừa được lập vững bền, và
người được cường thạnh, thì người và cả Y-sơ-ra-ên liền bỏ luật pháp của Đức
Giê-hô-va-- Y-sơ-ra-ên đã phân rẽ nhà Đa-vít, tôn Giê-rô-bô-am, con trai
Nê-bát, làm vua; người dẫn dụ Y-sơ-ra-ên bội nghịch Đức Giê-hô-va, và khiến cho
họ phạm tội lớn”.
Anh em có chăn dắt dân Chúa vào con đường bội đạo, phạm tội cùng Chúa như
hai vua nầy không?. Vì tư lợi, vì ích kỷ, hai nhà vua đã dẫn đưa con dân Chúa
vào chốn diệt vong. Xin Chúa giải cứu chúng ta, hầu chúng ta có thể sống cuộc đời
người chăn bầy của Đức Chúa Trời như vua David mà nhạc trưởng A-sáp đã hát,
“Chúa cũng chọn Đa-vít là tôi tớ Ngài, Bắt người từ các chuồng chiên: Ngài đem
người khỏi bên các chiên cho bú, Đặng người chăn giữ Gia-cốp, là dân của Ngài,
Và Y-sơ-ra-ên, là cơ nghiệp Ngài. Như vậy, người chăn giữ họ theo sự thanh liêm
lòng người, Và lấy sự khôn khéo tay mình mà dẫn dắt họ” Thi thiên 78:70-72). A men.
Minh Khải.