Henry Martyn sanh ngày 18 tháng 2 năm 1781, qua đời ngày 16 tháng mười năm 1812, là một linh mục Anh quốc giáo và truyền giáo cho các dân tộc của Ấn Độ và Ba Tư. Sinh ra tại Truro, Cornwall. Ông học tại trường Truro Grammar và St. John College, Cambridge
Martyn đến Ấn Độ năm 1806, nơi ông rao giảng và giam chính mình trong việc nghiên cứu ngôn ngữ học . Ông đã dịch toàn bộ Kinh Thánh Tân Ước sang tiếng Urdu, Ba Tư và Judaeo-Persic. Ông cũng dịch Thánh Vịnh ra tiếng Ba Tư và Sách Cầu nguyện chung ra tiếng Urdu. Từ Ấn Độ, ông đã đặt chơn đến Bushire , Shiraz , Isfahan , và Tabriz ( Iran
Martyn đã bị bệnh sốt rét cầm giữ, mặc dù bệnh dịch đang hoành hành tại Tokat , ông đã buộc phải dừng lại ở đó, không thể tiếp tục. Ngày 16 tháng 10, năm 1812 ông qua đời. Ông được nhớ đến vì sự dũng cảm, vị tha và lòng sùng kính tôn giáo của mình. Trong các bộ phận của Cộng đồng Anh giáo, sự kỉ niệm về ông được tổ chức với một lễ hội kém hơn vào ngày 19 tháng 10.
Thiếu Thời
Martyn được sinh ra tại Truro, Cornwall. Anh Quốc. Cha của ông, John Martyn, là một "thuyền trưởng" hoặc đại lý quặng mỏ tại Gwennap. Là một cậu bé, ông được giáo dục tại Truro trường ngữ pháp học Truro , dưới sự hướng dẫn của Tiến sĩ Cardew và ông đã bước vào trường đại học St. John, Cambridge
Ông đã có ý định đi đến quầy rượu, nhưng trong thời gian tháng Mười 1802, ông tình cờ nghe Charles Simeon nói những điều tốt lành được thực hiện tại Ấn Độ bởi một nhà truyền giáo đơn độc, William Carey, và một thời gian sau đó ông đã đọc tiểu sử cuộc đời của David Brainerd, một nhà truyền giáo cho những nguời Mỹ bản địa. Sau đó, ông quyết định trở thành một nhà truyền giáo. Vào ngày 22 tháng 10 năm 1803, ông được phong chức chấp sự tại Ely, vào sau đó làm linh mục, và sau cùng hầu việc như cha phó xứ của ông Simeon tại nhà thờ Holy Trinity, lãnh trách nhiệm giáo xứ lân cận Lolworth.
Công việc truyền giáo
Martyn muốn dâng hiến các phụng vụ của mình cho Hội Truyền Giáo Hội thánh (CMS), khi một thảm họa tài chính tại Cornwall tước đoạt ông và em gái chưa lập gia đình của ông về sự thu nhập của người cha đã để lại cho họ. Martyn cần kiếm một sự thu nhập khác để hỗ trợ em gái của mình, cũng như chính mình. Sau đó ông kiếm đựơc chức tuyên uý trực thuộc Công ty Đông Ấn Anh và ông khởi hành đi Ấn Độ vào ngày 05 tháng bảy 1805. Trong chuyến đi của ông đến Đông phương, Martyn đã tình cờ có mặt tại Britishconquest của thuộc địa Cape (mõm Phi Châu) ngày 08 Tháng 1 năm 1806. Ông đã dành ngày hôm đó chăm sóc cho các binh sĩ hấp hối và thật đau khổ khi nhìn thấy những nỗi kinh hoàng của chiến tranh. Ông có cảm giác rằng đó là số phận của Anh quốc cần chuyển đổi, không phải thuộc địa hóa thế giới. Ông đã viết trong nhật ký của mình:
"Tôi cầu nguyện rằng ... trong khi Anh quốc đã gửi tiếng sấm rền cánh tay của mình đến các vùng xa xôi trên thế giới, có thể họ không còn tự hào và bất kỉnh ở quê nhà, nhưng có thể cho thấy mình vĩ đại thực sự, bằng cách gửi ra các người cung phụng của hội thánh để khuếch tán phúc âm của sự hòa bình “.
Ấn Độ
Martyn đến Ấn Độ trong tháng tư năm 1806, và trải qua mấy tháng ông đã đóng trại tại Aldeen, gần Serampur. Trong tháng 10 năm 1806, ông tiến hành đến Dinapur, nơi ông sớm có thể hướng dẫn cuộc thờ phượng trong số những người dân địa phương bằng tiếng địa phương, và thành lập các trường học. Trong tháng 4 năm 1809, ông được chuyển đến Cawnpore, nơi ông giảng cho người Anh và người Ấn Độ trong khuôn viên của mình, mặc dù bị gián đoạn và các sự đe dọa từ người ngoài cơ đốc giáo của địa phương.
Ông giam mình để nghiên cứu ngôn ngữ, và trong thời gian cư trú của mình tại Dinapur, ông được tham gia vào việc sửa chữa bản thảo bản dịch Tân ước tiếng Hindustani. Bây giờ ông cũng dịch toàn bộ Tân Ước ra tiếng Urdu, và ra tiếng Ba Tư hai lần. Ông đã dịch các Thánh Vịnh ra tíếng Ba Tư, các sách Tin Mừng ra tiếng Judaeo-Persic, và Book of Common Prayer (Sách cầu nguyện chung) ra tiếng Urdu, mặc dù sức khỏe suy yếu và vì "niềm tự hào nhà mô phạm, và cơn giận dữ của trưởng Munshi Sabat của ông". Các bác sĩ ra lệnh ông phải có một chuyến đi biển để dưỡng sức, nhưng ông lại ra đi đến Ba Tư và điều chỉnh bản Tân ước tiếng Ba Tư của mình tại đó.
Từ đó, ông muốn đi đến Arabia, và soạn thảo một bản dịch tiếng Ả Rập. Vào ngày 1 tháng 10 năm 1810, sau khi nhìn thấy công việc của mình tại Cawnpore đuợc khen thưởng vào ngày trước việc mở cửa một hội thánh, ông đi đến Calcutta, từ đó ông đã lên thuyền vào ngày 07 tháng 1 năm 1811 để đi Bombay. Con tàu đã cặp bến cảng vào ngày sinh nhật thứ ba mươi của ông.
Chuyến đi cuối cùng và cái chết
Từ Bombay, ông khởi hành đi Bushire, mang các thư từ gỏi cho Sir John Malcolm, người đàn ông có địa vị ở đó, cũng như tại Shiraz và Isfahan. Sau một cuộc hành trình kiệt sức từ bờ biển, ông đến Shiraz, và đã sớm lao vào cuộc thảo luận với các bên tranh chấp trong tất cả các lớp học, " người Sufi, Hồi giáo, Người Do Thái, và người Do Thái Hồi giáo, ngay cả Armenia, tất cả lo lắng muốn kiểm tra quyền hạn của mình khi tranh luận về ngôn ngữ với vị linh mục nói tiếng Anh đầu tiên, là người đã thăm viếng họ”. Ông đã tiếp tục hành trình đến Tabriz để cố gắng giới thiệu với người Shah về bản dịch Tân Ước của ông, nhưng không thành công. Sir Gore Ouseley, đại sứ Anh ở Shah, đã không thể tổ chức một cuộc họp, nhưng đã cung cấp bản thảo. Mặc dù Martyn không thể đích thân trình bày Kinh Thánh cho người Shah, sau đó, họ đã viết cho ông một lá thư:
"Sự thật (lá thư hoàng gia cám ơn đại sứ) thông qua sự vận dụng học thức và không thiếu sót của mục sư Henry Martyn, Tân ước đã được dịch ra theo một phong cách phù hợp hầu hết các sách thánh, đó là một sự lựa chọn từ ngữ dễ hiểu và đơn giản ... Toàn bộ Tân Ước được hoàn thành một cách tuyệt vời nhất, nguồn gốc của niềm vui cho tâm trí được soi sáng và kính trọng của chúng tôi”.
Tại thời điểm này, ông đã bị cơn sốt cầm giữ, và sau khi phục hồi tạm thời, đã phải tìm kiếm một nơi có sự thay đổi khí hậu. Ông khởi hành đi Constantinople (Thổ nhĩ Kì), nơi ông dự định trở về Anh quốc nghỉ phép để lấy lại sức mạnh của mình và giúp đỡ tuyển dụng thêm người cho các hội truyền giáo ở Ấn Độ. Vào ngày 12 tháng chín năm 1812, ông khởi hành với hai người giúp việc
"Ô! khi nào thời gian phải nhường chỗ cho cõi đời đời? Khi nào trời mới đất mới được xuất hiện mà có sự công chính cư trú trong đó? Ở đó, bất cứ điều gì nhơ bẩn không có cách nào bước vào: không có điều gì gian ác mà những người đàn ông làm ra cách tồi tệ hơn so với những loài thú hoang, không ai trong số những người hư hoại đem vào thêm nhiều khổ đau tử vong, bất kỳ chi tiết nào như vậy sẽ không được nhìn thấy, hoặc nghe, hay nói đến nữa.
Vào ngày 16 tháng 10, năm 1812 ông qua đời và được cử hành lễ chôn cất theo nghi thức cơ đốc của một giáo phẩm nói tiếng
Lời ông vẫn còn được nghe nói là: "Hãy để cho tôi cháy lên cho Đức Chúa Trời". Đây là một dấu hiệu lòng nhiệt thành của ông cho những điều của Đức Chúa Trời.
Bia Văn trên mộ của Henry Martyn:
Martyn nằm tại đây. Con Nguời nở hoa rất sớm
Một anh hùng cơ đốc tìm gặp ngôi mộ ngoại đạo.
Tôn giáo gây đau buồn trên con trai yêu thích của hội thánh,
Dấu chỉ các chiến công vinh quang mà ông đã giành đuợc.
Các chiến công đời đời! Không phải với màu huyết đỏ tàn sát,
Không vấy bẩn bởi những giọt nước mắt cũa những kẻ bị giam cầm không may mắn đổ ra,
Tuy nhiên, những chiến công của thập giá! Cho Danh thân yêu đó,
Thông qua mọi hình thức nguy hiểm, sự chết, và sĩ hổ,
Ông đã ra đi đến bến bờ hạnh phúc hơn,
Nơi đó nguy hiểm, sự chết, và sĩ nhục không còn tấn công nữa./.
Tôn giáo gây đau buồn trên con trai yêu thích của hội thánh,
Dấu chỉ các chiến công vinh quang mà ông đã giành đuợc.
Các chiến công đời đời! Không phải với màu huyết đỏ tàn sát,
Không vấy bẩn bởi những giọt nước mắt cũa những kẻ bị giam cầm không may mắn đổ ra,
Tuy nhiên, những chiến công của thập giá! Cho Danh thân yêu đó,
Thông qua mọi hình thức nguy hiểm, sự chết, và sĩ hổ,
Ông đã ra đi đến bến bờ hạnh phúc hơn,
Nơi đó nguy hiểm, sự chết, và sĩ nhục không còn tấn công nữa./.
