Toàn bộ lịch sử quốc gia Israel trong Cựu ước từ vua Sau-lơ,
vua đầu tiên cho đến Sê-đê kia, vua cuối cùng, chỉ có 41 vị vua tất cả. Theo
ánh sáng Kinh thánh, nhà Israel tiêu biểu Hội thánh Tân ước, và các nhà vua của
họ tượng trưng các người chăn bầy, các mục tử trong hội thánh Chúa hôm nay.
Mấy ngày qua khi đọc sách Các Vua thứ nhất, tôi được ấn tượng
về hai vị vua sống trong bước ngoặt lịch sử của Israel là vua Rô-bô-am và vua
Giê-rê-bô am.
1.
Vua Rô-bô-am:
Rô-bô-am là ai và tính cách ông như thế nào? 1 Các vua 14: 21
nói khi Rô-bô-am lên ngôi, ông đã 41 tuổi. Mẹ ông là Na-a-ma, một phụ nữ ngoại
đạo, người Am-môn. 2 Sử ký 9:30 nói Sa-lô-môn trị vì 40 năm, vậy thì Rô-bô-am
đã ra đời một năm trước khi Sa-lô-môn lên ngôi. Con gái Pha-ra-ôn Ai-cập là vợ
chính thức của Sa-lô-môn, nhưng có thể Na-a-ma là tình nhân của ông, khi vua
David còn sống.
Sau khi lên ngôi, Sa-lô-môn có gặp Chúa và ông thưa với Chúa,
“Giê-hô-va Đức Chúa Trời tôi ôi! Bây giờ Chúa đã khiến kẻ tôi tớ Chúa trị vì kế
Đa-vít, là cha tôi; nhưng tôi chỉ là một đứa trẻ nhỏ chẳng biết phải ra vào làm
sao” (1 Vua 3:7). Thực ra từ ngữ “đứa trẻ” ở đây dịch sai trật. Nguyên văn
Hê-bơ-rơ là naar, adolescence,
có nghĩa là thiếu niên, vị thành niên. Còn tuổi thiếu niên, mà Sa-lô-môn tảo
hôn chi quá sớm để sinh ra một đứa con không mấy già đặn là Rô-bô-am, khi đã 41
tuổi mà còn sự nhận thức như con trẻ?
Sau khi Rô-bô-am vừa lên ngôi, Giê-rô-bô-am và dân chúng đến
xin vua giảm nhẹ ách cưỡng bách lao động cho họ, vua đã bỏ qua lời góp ý của
các trưởng lão mà nghe theo ý kiến của bè bạn trang lứa của mình, và lời đáp vô
lễ của vua đã làm cho đất nước Israel phải chia đôi.
Vua cha là Sa-lô-môn, là tâm lý gia, là nhà giáo dục kỳ tài.
Ông từng nói, “Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận; Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ
thêm.- Kẻ nhạo báng châm
lửa cho thành thiêu cháy; Nhưng người khôn ngoan làm nguôi cơn giận”. (Châm ngôn 15:1; 29:8). Thế tại sao
Rô-bô-am hành động như vậy? Phải chăng Sa-lô-môn có thể dạy dỗ người khác mà
không thể dạy con mình? Vì con cái thấy rõ mặt sau cuộc đời của cha mình, nên lời
dạy dỗ khôn ngoan mấy cũng mất tác dụng? Hay Rô-bô-am bị quá tải, quá thừa mứa đối
với lời vàng, lời bạc, lời như đót nhọn của vua cha? Đó là bài học nghiêm trọng
cho mỗi chúng ta là giảng sư, là giáo sư Lời Chúa—Lời Chúa chúng ta rao ra, có
thể không có kết quả trong gia đình mình!
Rô-bô-am cai trị Giu- đa 17 năm, Còn Giê-rô-bô-am trị vì
Israel 22 năm. 1 Vua 15:6 chép, “Rô-bô-am và Giê-rô-bô-am đánh giặc nhau trọn đời
mình”. Tại sao Rô-bô-am chuyên tâm đánh giặc cùng Bắc quốc? Vì ông muốn thu hồi
10 chi phái phía bắc? Vì ông muốn bảo tồn nước Giu đa? Tôi không đọc thấy một lời
nói tin kính, thuộc linh nào cùa Rô-bô-am nói rằng ông vì Chúa, vì vương quốc của
Ngài. Còn A-bi-gia (A-bi-giam), con Rô-bô-am, đứng trên núi cao, công bố những
thực tại thuộc linh mà ông tin và nắm giữ. A-bi-gia nói cùng Giê-rô-bô-am và
dân chúng, “Hỡi Giê-rô-bô-am và cả Y-sơ-ra-ên, khá nghe! Bởi sự giao ước bằng
muối, Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã ban nước Y-sơ-ra-ên cho Đa-vít
và cho các con trai người đến đời đời, các ngươi há chẳng biết sao? Dẫu vậy, Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, tôi tớ
của Sa-lô-môn, là con trai của Đa-vít, bèn chỗi dậy phản nghịch cùng Chúa mình;
những kẻ du đãng, đồ phàm hèn, đều hiệp
lại theo người; chúng nó tự làm mình ra mạnh, nghịch với Rô-bô-am, con trai của
Sa-lô-môn;.. Vậy bây giờ, các ngươi tưởng
rằng các ngươi sẽ chống cự nổi nước của Đức Giê-hô-va đã ban cho các con trai của
Đa-vít,…” (2 Sử 13: 4-8a). A-bi-gia biết nói rằng nước Giu đa là vương quốc của
Chúa, còn Rô-bô-am thì không có khả năng nói như vậy. Tất cả điều nầy bày tỏ
Rô-bô-am là một tín đồ xác thịt, chỉ chí hướng về đất, được trưởng dưỡng bởi một
bà mẹ người Am-môn ngoại giáo.
Tác giả sách I Sử ký nói ra sự thật con người bề trong của
Rô-bô-am như sau, “Xảy khi nước của Rô-bô-am vừa được lập vững bền, và người được
cường thạnh, thì người và cả Y-sơ-ra-ên liền bỏ luật pháp của Đức Giê-hô-va--
Các công việc của Rô-bô-am từ đầu
đến cuối, đều đã chép trong sách truyện của Sê-ma-gia, đấng tiên tri, trong
sách Y-đô, đấng tiên kiến, luận về gia phổ. Rô-bô-am và Giê-rô-bô-am hằng đánh
giặc với nhau luôn luôn” (I Sử 12:1, 15). Một bậc chăn dân của Đức Chúa Trời,
sau khi đã lợi dụng quyền năng Ngài làm cho vương quốc mình cường thạnh thì liền
từ bỏ Ngài và Kinh thánh. Điều dị thường là hai nhà tiên tri Sê-ma-gia và Y-đô chỉ ghi chép lại công việc,
mà không chép một câu nói nào của vua cả. Phải chăng Rô-bô-am không có thực tại
thuộc linh nào để nói ra? Không có một lời giá trị nào để tôn vinh Chúa? Người
chăn dân ích kỷ, bạc nhược thuộc linh chỉ dốc sức làm việc, làm việc xây dựng
vương quốc của mình, quá bận rộn việc thế tục, xao lãng giờ dưỡng linh!
Mười hai sứ dồ đầu tiên nói, “Chúng tôi bỏ qua Lời Đức Chúa
Trời mà lo về bàn ăn, thật chẳng xứng hợp. Vậy, anh em hãy chọn trong vòng mình
bảy người có chứng tốt, đầy Thánh Linh và sự khôn ngoan, để chúng tôi lập họ
lên lo việc nầy. Còn chúng tôi thì cứ chuyên lo cầu nguyện và chức vụ cung ứng
Lời ( the ministry of the Word)” (Công vụ 6: 2-4). Được Chúa chấp thuận, được
dân chúng xức dầu làm vua, làm bậc chăn dân, làm người chăn bầy mà không có lời
Đức Chúa Trời cho sự gây dựng thuộc linh của dân Chúa như vậy, thật là một điều
quái gở!
2.
Giê-rô-bô-am:
1 Các Vua 11:26 giới thiệu, “Giê-rô-bô-am, con trai của
Nê-bát, người Ép-ra-im, ở đất Xê-rê-đa, là tôi-tớ của Sa-lô-môn, cũng dấy nghịch
với người”
Theo truyền thống tổ phụ, bộ tộc Ép-ra-im có máu ưa tranh trưởng.
Đọc Các quan xét đoạn 8 và 12, chúng ta thấy vì lòng đố kỵ, dân Ép-ra-im nói khái cách cay độc với Ghê-đê-ôn,
sau khi Ghê-đê-ôn chiến thắng quân Ma-đi-an. Cũng vì ganh tị sự nổi danh của
Giép-thê chiến thắng quân Am-môn, quân Ép-ra-im khai chiến với nhà Giép-thê, và
bị thảm bại.
Về một phương diện, vì Sa-lô-môn sa bại thờ hình tượng, Đức
Chúa Trời dấy Giê-rô-bô-am lên, và xé 10 chi phái phía bắc giao cho
Giê-rô-bô-am, tức là giao cho nhà Ép-ra-im—những con người mong mỏi vương quyền
từ nhiều đời rồi. Giê-rô-bô-am cai trị Bắc quốc 22 năm, trải 3 đời vua phương
nam là: Rô-bô-am 17 năm, A-bi-gia 3 năm và 2 năm đầu của triều đại A-sa. Đọc lịch
sử Giê-rô-bô-am, chúng ta thấy tính cách ích kỷ, tham quyền cố vị của ông hiển
hiện rõ ràng.
Ngày đầu tiên khi gặp tiên tri A-hi-gia trao cho ông 10 mảnh
xé của chiếc áo mới, tượng trưng 10 chi phái, Đức Chúa Trời như phong cho ông
làm vua trên Bắc quốc. Sau đó ít lâu khi gặp nan đề là dân Bắc quốc phải xuống
Jerusalem ở phương nam ba lần một năm để thờ phượng Chúa, ông sợ mất nước. Ông
sợ dân hành hương sẽ trở về cùng vua Rô-bô-am và giết ông đi. Thế tại sao ông
không đến cùng vị tiên tri để cầu vấn sự chỉ đạo của Chúa về nan đề nầy, mà lại
âm mưu lập hai trung tâm thờ bò con bằng vàng tại Bê-tên và Đan, với dã tâm
ngăn trở và đánh lạc hướng dân Chúa đến cùng Ngài hầu bảo toàn vương quốc của
mình. Ông loại bỏ quyền lợi của Chúa vì tư lợi ích kỷ của mình. Người chăn
chiên sống như vậy sao?
Việc làm của ông đã trở thành “đường lối” mà Kinh thánh nhiều
lần chép là “đường của Giê-rô-bô-am”. Thí dụ 1 Vua 15:33-34 và 16:19 chép, “Ba-ê-sa,
con trai A-hi-gia, lên làm vua cả Y-sơ-ra-ên; người ở tại Thiệt-sa, và cai-trị
hai mươi bốn năm. Người làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, đi theo đường của
Giê-rô-bô-am, và tội-lỗi mà Giê-rô-bô-am đã phạm làm cho Y-sơ-ra-ên cũng phạm tội.—Vua “Xim-ri …làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, bắt chước
theo đường của Giê-rô-bô-am, và phạm tội Giê-rô-bô-am đã phạm, tức tội đã gây
cho Y-sơ-ra-ên can phạm”.
Tất cả các vua Bắc quốc đều bước theo con đường của Giê-rô-bô-am
trong suốt gần 300 năm, cho đến khi 10 chi phái đều bị lưu đày sang Babylon và
mất nước. Tập tục, truyền thống gian ác, sai lạc của người chăn bầy đi đầu đã
trở nên phương hướng, dấu chân bầy cho đoàn hậu tấn suốt ba thế kỷ. Nguy hiểm
thay! Tác giả qui cho Giê-rô-bô-am tội trọng làm mất nước phương bắc. Ông kết
luận, “Y-sơ-ra-ên đã phân rẽ nhà Đa-vít, tôn Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, làm
vua; người dẫn dụ Y-sơ-ra-ên bội nghịch Đức Giê-hô-va, và khiến cho họ phạm tội
lớn. Dân Y-sơ-ra-ên đều đi trong hết thảy tội lỗi của Giê-rô-bô-am đã phạm, chẳng
từ bỏ chút nào, cho đến ngày Đức Giê-hô-va đày đuổi họ khỏi trước mặt Ngài, y
như Ngài đã phán bởi miệng của các tiên tri, tôi tớ Ngài. Vậy, Y-sơ-ra-ên bị cất
khỏi xứ mình, lưu đày qua A-si-ri cho đến ngày nay” (1 Vua 17: 21-23).
Trước khi xáp chiến đánh nhau với Giê-rô-bô-am, vua A-bi-gia,
con Rô-bô-am đã cung phụng lời Đức Chúa Trời cách mạnh mẽ, nhưng Giê-rô-bô-am
giả câm, làm điếc, lòng ích kỷ không lay động chút nào. Mãi cho đến khi con
trai ông, có lẽ là thái tử sắp nối ngôi lâm trọng bệnh. Trước hoàn cảnh đó, ông mới
sai hoàng hậu, là vợ mình, giả dạng để đi cầu vấn nhà tiên tri già. Tại sao
Giê-rô-bô-am không thân hành đến cùng tiên tri. Ô, con người chăn bầy đầy tham
vọng, ích kỷ đó, suốt gần 22 năm cầm quyền chẳng bao giờ suy nghĩ đến vị tiên
tri, tạm gọi là thầy mình bao giờ. Rồi trước lời cảnh cáo có sức nặng của Chúa
do tiên tri nói ra, như những câu, “Ngươi đã làm điều ác hơn các kẻ tiền-bối
ngươi, đi lập cho mình những thần khác và hình-tượng đúc đặng chọc giận Ta, và
đã chối-bỏ Ta. Bởi cớ đó, Ta sẽ giáng
tai-họa trên nhà Giê-rô-bô-am, các nam-đinh của nó, bất-luận kẻ nô-lệ hay là
người tự-do, Ta sẽ diệt hết khỏi trong Y-sơ-ra-ên, và quét sạch nhà nó, như người
Ta quét phân, cho đến chẳng còn sót chi hết. Phàm người của nhà Giê-rô-bô-am chết
tại trong thành, đều sẽ bị chó ăn nuốt, còn người nào chết ngoài đồng, thì sẽ bị
chim trời cắn-rỉa ăn đi; vì Đức Giê-hô-va đã phán vậy” (1 Vua 14: 9-11).—Ông
cũng bỏ ngoài tai, chẳng quan tâm đến để ăn năn sửa đổi. Châm ngôn 29:11 ứng
nghiệm đối với Giê-rô-bô-am, “Người nào bị quở trách thường, lại cứng cổ mình,
Sẽ bị bại hoại thình lình, không phương cứu chữa”.
Kết Luận:
Về chức vụ chăn dân của hai vua Rô-bô-am và Giê-rô-bô-am, 2 Sử
ký 12:1 và 2 Các vua 17:21 minh họa, “Xảy khi nước của Rô-bô-am vừa được lập vững
bền, và người được cường thạnh, thì người và cả Y-sơ-ra-ên liền bỏ luật pháp của
Đức Giê-hô-va-- Y-sơ-ra-ên đã phân rẽ nhà Đa-vít, tôn Giê-rô-bô-am, con trai
Nê-bát, làm vua; người dẫn dụ Y-sơ-ra-ên bội nghịch Đức Giê-hô-va, và khiến cho
họ phạm tội lớn”.
Anh em có chăn dắt dân Chúa vào con đường bội đạo, phạm tội cùng
Chúa như hai vua nầy không?. Vì tư lợi, vì ích kỷ, hai nhà vua đã dẫn đưa con
dân Chúa vào chốn diệt vong. Xin Chúa giải cứu chúng ta, hầu chúng ta có thể sống
cuộc đời người chăn bầy của Đức Chúa Trời như vua David mà nhạc trưởng A-sáp đã
hát, “Chúa cũng chọn Đa-vít là tôi tớ Ngài, Bắt người từ các chuồng chiên: Ngài
đem người khỏi bên các chiên cho bú, Đặng người chăn giữ Gia-cốp, là dân của
Ngài, Và Y-sơ-ra-ên, là cơ nghiệp Ngài. Như vậy, người chăn giữ họ theo sự
thanh liêm lòng người, Và lấy sự khôn khéo tay mình mà dẫn dắt họ” (Thi 78:70-72). A men.
Minh Khải 30-8-2014.
