Có thể nói Gióp là trưởng lão đức tin so với những người đồng
thời trong lãnh vực thuộc linh. Gióp sống gần đồng thời với Áp-ra-ham. Ông không phải là người Israel, cũng không có bộ
luật pháp mà Chúa ban cho Israel qua Môi-se về sau, nhưng có đời sống tin kính
đáng làm gương mẫu cho chúng ta:
Gióp là người sống ở vùng đất Út-xơ, Gióp 1:1—"Tại trong
xứ Út-xơ có một người tên là Gióp; người ấy vốn trọn vẹn và ngay thẳng, kính sợ
Đức Chúa Trời và lánh khỏi điều ác”. Sáng thế kí 10: 22-23 chép rằng Út-xơ là cháu
nội của ông Sem- “Con trai của Sem là ….A-ram.
Con trai của A-ram là U-xơ”. Út
xơ định cư tại một vùng đất, sinh con đẻ cái, lập ra một xứ, và người ta đặt
tên xứ đó là Út-xơ. Vì thời xưa nay người ta thường lấy tên người đặt cho tên đất,
tên thành.
Từ cụ Út xơ đến Áp-ra
ham có chừng 8 thế hệ, mỗi thế hệ khoảng 35 năm, nhưng vậy từ Út xơ đến
Áp-ra-ham có chừng 250 năm. Và có thể Gióp là một trong 8 thế hệ của dòng dõi Út
xơ.
Tất nhiên Sem đã truyền
lại cho con cháu mình những kinh nghiệm và lẽ thật mà ông biết. Ông Nô-ê cũng còn
sống đến 350 năm sau nước lụt, nên chắc chắn Nô-ê có gặp Út xơ, thân thiết với Áp-ra-ham
và mọi con cháu của Sem, hoặc đi thăm xứ Út-xơ để kể chuyện về những lẽ thật,
những kinh nghiệm của các bậc tổ tiên như Hê-nóc, Mê-tu-sê ta cho tất cả con
cháu trong 10 thế hệ kể từ Sem cho đến Áp- ra- ham được nghe đến.
Sách Gióp có lẽ do Môi-se viết ra văn tự, vì khi ông cư ngụ
40 năm trong nhà bố vợ, là Giê-trô, tại xứ Ma-đi-an, ông đã nghe nhà bên vợ kể lại
câu chuyện của Gióp. Có lẽ ông đã thu tập tài liệu về các bài nói chuyện của
Gióp và 4 người bạn, cùng bài giảng thuyết đầy uy lực của chính Chúa phán cho
Gióp.
Người bạn thứ nhất của Gióp là Ê-li-pha người Thê-man (Gióp
2:11, người thứ hai là Binh đát người Su-a, người thứ ba là Xô-pha người
Na-a-ma, người thứ tư là Ê-li-hu, người Bu-xi (Gióp 32:6).
Sáng thế kí 36:10- 11 chép, “Đây là tên các con trai Ê-sau:
A-đa, vợ người, sanh Ê-li-pha…Con trai của Ê-li-pha là Thê-man”. Thê-man là
cháu nội của Ê-sau, xây dựng vùng đất Thê-man, và Ê-li-pha, bạn của Gióp sinh
trưởng trong vùng đất đó. Nếu vậy qua những lời truyền tụng của Ê-sau, hậu tự
Ê-li-pha cũng biết và kinh nghiệm những thực tế thuộc linh của Đức Chúa Trời.
Binh-đát người Shuah, mà Sáng thế kí 25;2 cho biết Shuah là
con trai của Kê-tu-ra có với Áp-ra-ham, ngụ ở phương Đông đối với đất Israel.
Còn Ca thương 4:21 bày tỏ con cháu Ê-đôm
có đất sống liên ranh với đất Út-xơ.
Xô-pha người Na-a-ma, các học giả Kinh thánh cho rằng xứ
Na-a-ma thuộc về dòng dõi của Ê-sau, và xứ Bu-xi, tên một người con của
Ích-ma-ên, là quê quán của người bạn thứ tư của Gióp, là Ê-li-hu.
Tất cả những địa danh
trên đây chứng minh cho chúng ta thấy rằng Gióp và bốn người bạn thân sống rải
rác cách xa nhau, và sống giữa một cộng đồng tín nhân có thể có hàng trăm hoặc
hàng ngàn tín nhân.
Dù Giê-trô, bố vợ của
Môi-se ra đời sau Gióp một hoặc hai thế kỉ, nhưng tôi tin những tinh hoa lẽ thật,
những kinh nghiệm chân thật về Đức Giê-hô-va đã truyền tụng đến Giê-trô và
Ba-la-am, hai người nầy gần như đồng thời với Môi-se.
Qua sách Gióp chúng ta thấy niềm tin của Gióp đặt nơi Đức
Giê-hô-va và nơi Đấng Cứu Chuộc sẽ hiện
đến cứu chuộc tah6n thể ông phục sinh.-
Ông nói, “Còn tôi, tôi biết rằng Đấng cứu chuộc tôi vẫn sống, Đến lúc cuối cùng Ngài sẽ đứng trên đất. Sau khi da tôi, tức xác thịt nầy, đã bị tan
nát, Bấy giờ ngoài xác thịt tôi sẽ xem thấy Đức Chúa Trời; Chánh tôi sẽ thấy Ngài, Mắt tôi sẽ nhìn xem
Ngài, chớ chẳng phải kẻ khác” (Gióp 19:25-27).
Gióp đã am hiểu và kinh nghiệm điều như vậy, thì làm sao ông
đã chẳng truyền cho nhiều người trong cộng đồng về lẽ thật nầy?
Gióp nhận xét về ba bạn cùa ông như sau:
Qua các bài nói chuyện của bốn người bạn của Gióp, chúng ta
thấy trình độ thuộc linh của cộng đồng Út xơ có sự nhiều mức độ khác nhau,
chung quy họ biết Chúa hằng hu4u, có sự ban thưởng và hình phạt, biết mỗi người gai trưởng co 1
quyền dâng của lễ cho Chúa để nhờ cậy huyết con sinh mà tội lỗi minh được tha thứ. Chúng ta không
thấy chép về ngày sa bát, về hệ thống tư
tế trung gian hay sự nhóm họp thường xuyên của những cụm dân Chúa, Nếp sống tin
kính, sống đạo al61y căn bảm gia đình làm cơ sở. Chúng ta thấy cuộc dâng tế lễ
lớn, 7 con bò tại nhà Gióp để Gióp cầy tahy cho ba ông bạn. Có thể nói đó là cuộc
họp mặt, một hội đồng thông công chấm dứt khổ nạn của Gióp.
Gióp chương 42 chép, “Xảy sau khi Đức Giê-hô-va đã phán các lời
ấy với Gióp, thì Ngài phán cùng Ê-li-pha, người Thê-man, mà rằng: Cơn thạnh nộ
ta nổi lên cùng ngươi và hai bạn hữu ngươi; bởi vì các ngươi không có nói về ta cách xứng đáng,
y như Gióp, kẻ tôi tớ ta, đã nói. Vậy
bây giờ, hãy bắt bảy con bò đực và bảy con chiên đực đi đến Gióp, kẻ tôi tớ ta, mà vì các ngươi dâng
lên một của lễ thiêu; rồi Gióp, kẻ tôi tớ
ta, sẽ cầu nguyện cho các ngươi; vì ta sẽ nhậm lời người, kẻo e ta đãi các ngươi tùy theo sự ngu muội của các ngươi;
vì các ngươi không có nói về ta cách xứng
đáng, như Gióp, kẻ tôi tớ ta, đã nói. Vậy,
Ê-li-pha người Thê-man,Binh-đát, người Su-a, Sô-pha, người Na-a-ma, bèn đi và
làm theo điều Đức Giê-hô-va đã phán dặn mình; rồi Đức Giê-hô-va nhậm lời của
Gióp. Vậy, khi Gióp đã cầu nguyện cho bạn
hữu mình rồi, Đức Giê-hô-va bèn đem người ra khỏi cảnh khốn người, và ban lại
cho Gióp gấp bằng hai các tài sản mà người đã có trước. Hết thảy anh em người,
chị em người, và những người quen biết Gióp từ trước, đều đến thăm và ăn bữa với
người tại trong nhà người. Chúng chia buồn và an ủi người về các tai họa mà Đức
Giê-hô-va đã khiến giáng trên người; mỗi người đều cho Gióp một nén bạc và một
cái vòng vàng”.
Tôi nghĩ cuộc họp mặt
hôm đó cũng pah3i có đến vài tram tín nhân trong cả cộng đồng Út-xơ, kẻ xa, người
gần đã tế tựu thăm viếng và họp mặt.
Phải chăng Ê-li-pha và hai bạn ông là những diễn gải chính
trong cuộc họp mặt?
Ôi một bầu không khí
không thấy nặng múi của tổ chức tôn giáo, hay hơi thở nặng nề lệnh lạc của hệ thống mục tử cầm đầu. Ôi ước
gì dân cháu ngày nay được sống trong bầu không khi tin kính thanh thóat như vậy.
Mong lắm thay!
Khải Đạo June 10, 2021
