THƯ 23
Cháu Wormwood thân mến!
Qua cô gái và gia đình đáng ghét của cô ta, anh bệnh nhân ngày càng quen biết với nhiều Cơ đốc nhân, mà lại là những Cơ đốc nhân rất thông minh. Cho nên trong một thời gian dài chúng ta sẽ không thể dập tắt sinh hoạt thuộc linh của anh ấy. Cũng tốt thôi, chúng ta sẽ phá hoại nó. Chắc cháu đã thường thực tập biến thành một thiên thần ánh sáng ở thao trường rồi chứ. Bây giờ đến lúc làm điều ấy trước mắt Kẻ Thù. Thế gian và xác thịt không giúp được chúng ta nhưng vẫn còn một sức mạnh thứ ba. Và chiến thắng loại này là chiến thắng vinh quang nhất. Một ông thánh hư hỏng, một người Pharisi, một phán quan tòa án dị giáo hay một pháp sư khiến trò chơi dưới Địa ngục thú vị hơn là một nhà độc tài hay một kẻ trụy lạc tầm thường.
Khi xem xét những người bạn mới của anh bệnh nhân, chú thấy điểm tấn công tốt nhất là ở đường ranh giữa thần học và chính trị. Có nhiều người trong số đó ý thức rất rõ về những mối tương giao xã hội của tôn giáo họ. Điều này tự nó không tốt song chúng ta cũng có thể từ đó tìm ra được nhiều lợi ích.
Cháu sẽ thấy có nhiều văn sĩ chính trị Cơ đốc nghĩ rằng Cơ đốc giáo ngay từ giai đoạn đầu đã đi xa khỏi học thuyết của người sáng lập nó. Chúng ta phải sử dụng ý kiến này để khuyến khích lần nữa quan điểm một “Giê-xu lịch sử”, được tái khám phá ra bằng cách loại bỏ những thêm thắt, xuyên tạc và hoàn toàn khác hẳn với toàn bộ truyền thống Cơ đốc. Trong thế hệ trước chúng ta đã dựng nên một “Giê-xu lịch sử” trên nền tảng tự do, nhân đạo, hiện giờ chúng ta đang đưa ra một “Giê-xu lịch sử” trên nền tảng Mác-xít, thảm họa và cách mạng. Những xây dựng trên chúng ta dự tính thay đời mỗi 30 năm có rất nhiều ưu điểm.
Đầu tiên chúng hướng sự tin kính của con người vào một điều không thực hữu vì một “Giê-xu lịch sử” thì lại chẳng có tính cách lịch sử tí nào. Tài liệu là tài liệu và người ta không thể thêm bớt gì vào, do đó mỗi một “Giê-xu lịch sử” mới phải được từ đó đem ra, rồi bớt đi điểm này hay phóng đại điểm khác, rồi phải sử dụng khả năng ước đoán (“sáng chói” là tính từ mà chúng ta dạy bọn con người dùng cho khả năng này). Trong đời sống bình thường chẳng ai dám bỏ ra 10 xu cho những ước đoán này, nhưng chúng đủ sức sản xuất ra cả lô Napoleon, Shakespeares và Swifts mới trên danh mục sách của các nhà xuất bản.
Thứ hai, tất cả những sự xây dựng trên đặt tầm quan trọng của “Giê-xu lịch sử” trên một giả thuyết đặc biệt mà Hắn được xem là người truyền bá. Hắn phải là một “vĩ nhân” trong ý nghĩa hiện đại của từ này, nghĩa là một người đứng ở đoạn cuối của một dòng suy tưởng loanh quanh và thiếu quân bình, một người lập dị bán thuốc trị bá bệnh. Bằng cách đó chúng ta khiến bọn con người không quan tâm Giê-xu là ai và Hắn đã làm gì? Đầu tiên chúng ta biến Hắn thành một giáo sư và rồi chê giỡn sự tương đồng rõ ràng giữa những lời giảng dạy của Hắn với những nhà đạo đức lớn khác. Vì bọn con người không được phép biết rằng Kẻ Thù đã gửi tất cả những nhà đạo đức khác đến, không phải để dạy họ điều gì mới mẻ mà để nhắc lại và thiết lập lại nền đạo đức bình thường, mà chúng ta luôn tìm cách che dấu đi. Chúng ta tạo ra các nhà ngụy biện, Kẻ Thù dấy Socrates lên để đáp lại chúng.
Thứ ba, chúng ta dùng những xây dựng trên để phá hủy đời sống đức tin. Để thế nào sự hiện diện thật sự của Kẻ Thù mà con người kinh nghiệm được qua sự cầu nguyện và các buổi lễ, chúng ta đưa ra một khuôn mặt xa lạ, mờ nhạt không chắc chắn thực hữu; một nhân vật nói một ngôn ngữ lạ lùng và đã chết cách đây nhiều năm. Không ai có thể thực sự thờ phượng một đối tượng như vậy. Thay vì một Đấng Tạo Hóa được tạo vật của Hắn tôn thờ, dần dần sẽ chỉ là một lãnh tụ được phe mình hoan hô và cuối cùng là một nhân vật nổi bật được các sử gia đứng đắn tán đồng.
Thứ tư, ngoài tính chất phi lịch sử của một Giê-xu nêu trên, theo một ý nghĩa khác loại tôn giáo giống vậy lại cũng trái với lịch sử. Chẳng có quốc gia hay cá nhân nào gia nhập phe Kẻ Thù qua việc học về tiểu sử của Giê-xu. Thật ra thì những tài liệu của một bản tiểu sử đầy đủ không được cung cấp cho con người. Những tín đồ đầu tiên qui đạo chỉ vì một sự kiện lịch sử độc nhất (Sự Sống Lại) và một học thuyết duy nhất (Sự Cứu Chuộc) tác động lên ý thức tội lỗi phải đối với một luật pháp mới lạ, kỳ quặc của một “vĩ nhân” mà là đối với đạo đức bình thường, phổ thông mà các bà mẹ và bảo mẫu đã dạy cho họ. Sách “Phúc âm” ra đời sau đó không phải để có thêm những người qui đạo mà để soi sáng cho các Cơ đốc nhân đã qui đạo.
Cho nên “Giê-xu lịch sử” dù có nguy hiểm cho chúng ta ở một điểm đặc biệt nào đó, thì vẫn là một điều nên khuyến khích. Còn về mối quan hệ tổng quát giữa Cơ đốc giáo và chính trị thì chúng ta ở vào vị trí khá tế nhị. Chắc chắn chúng ta không muốn bọn con người đem Cơ đốc giáo vào đời sống chính trị vì sự thiết lập một xã hội thực sự công bằng sẽ là một tai họa lớn. Nhưng mặt khác chúng ta lại rất muốn chúng xem Cơ đốc giáo như một phương tiện; tốt nhất là phương tiện để thăng tiến bản thân, nhưng nếu không được thì là một phương tiện cho bất cứ điều gì, ngay cả cho sự công bằng xã hội. Thoạt đầu chúng ta khiến con người đánh giá cao công bằng xã hội, vì đó là điều Kẻ Thù đòi hỏi và rồi chúng ta sẽ tiến đến giai đoạn mà con người đánh giá cao Cơ đốc giáo, vì nó có thể đưa đến sự công bằng xã hội. Kẻ Thù không chịu để cho người ta sử dụng mình tùy thích đâu. Những người hay những quốc gia nghĩ rằng họ có thể phục hưng đức tin để cải thiện xã hội cũng giống như nghĩ rằng họ có thể sử dụng các bậc thang của Thiên đàng như một lối đi tắt để đến tiệm thuốc tây gần nhất. Cũng may là bọn con người cũng dễ dụ lắm. Mối nguy hôm nay, chú đọc được một đoạn của một văn sĩ Cơ đốc, trong đó anh ta giới thiệu quan điểm riêng của mình đối với Cơ đốc giáo, dựa trên nền tảng là: "Chỉ có một đức tin giống vậy mới có thể tồn tại lâu hơn những nền văn hóa đã qua và những nền văn minh mới phát sinh". Cháu nắm được kỹ thuật rồi chứ? "Hãy tin điều này, không phải vì đó là chân lý mà vì một lý do khác".
Chú thân yêu của cháu.
Screwtape
