THƯ 24
Cháu Wormwood thân mến!
Chú vẫn liên lạc thư từ với Slumtrimpet, anh bạn đồng nghiệp chịu trách nhiệm về cô bạn gái của anh bệnh nhân và bắt đầu nhìn thấy kẽ hở trong bộ áo giáp của cô ta. Đó là một tật xấu nho nhỏ không rõ lắm, mà hầu hết những phụ nữ được lớn lên trong một nhóm những người thông minh, liên kết với nhau bởi một đức tin được xác định rõ ràng đều có: đó là sự tự phụ cho rằng những người bên ngoài không chia xẻ niềm tin ấy đều ngu xuẩn và lố bịch. Bọn đàn ông, thường tiếp xúc với những người ngoại hơn, không suy nghĩ giống vậy; sự tự tin của họ, nếu họ là những người tự tin, thì đây là một loại. Sự tự tin của cô gái mà cô cho rằng do đức tin, thì thật sự là do ảnh hưởng của môi trường sinh hoạt của cô. Nó cũng không khác lắm sự tin chắc mà cô đã có lúc 10 tuổi, là những con dao làm cá trong nhà cha cô mới là loại đúng, bình thường hay “thật” còn những con dao ở nhà hàng xóm thì không phải là những con dao làm cá. Tuy nhiên, trong lãnh vực này, yếu tố ngờ nghệch và ngây thơ thì quá nhiều, còn yếu tố kiêu ngạo thuộc linh thì quá ít nên chúng ta cũng không hy vọng nhiều lắm vào cô gái này. Nhưng cháu có nghĩ đến việc dùng điều đó để tác động đến bệnh nhân chưa?
Người mới thì bao giờ cũng quá độ. Một người mới leo được lên bậc thang xã hội thì lịch sự quá lố, một học giả trẻ tuổi thì thông thái rởm. Trong nhóm người trên thì bệnh nhân của cháu là người mới tin. Tại đó hàng ngày anh ta tiếp xúc với một đời sống Cơ-đốc có một phẩm chất anh ta chưa từng nghĩ đến mà lại được nhìn qua lăng kính thần tiên của tình yêu. Anh ta nóng lòng (quả thật Kẻ Thù có truyền lệnh cho anh ta) muốn bắt chước cái phẩm chất này. Cháu có thể khiến anh ta bắt chước cái tật xấu của cô gái, và phóng đại nó đến mức nếu ở cô ta, nó chỉ là một thói xấu có thể tha thứ được, thì ở anh ta sẽ trở thành một thói xấu mạnh mẽ và đẹp đẽ nhất: Sự Kiêu Ngạo Thuộc Linh.
Những điều kiện trên dường như hết sức thuận lợi. Nhóm anh ta mới gia nhập có nhiều lý do đáng để anh kiêu ngạo, ngoài phẩm chất Cơ đốc của nó. Anh ta chưa từng gặp một nhóm người nào có giáo dục, thông minh và dễ chịu như nhóm này. Anh ta cũng có vài ảo tưởng về chỗ đứng của anh ta trong nhóm. Do ảnh hưởng của “tình yêu” anh ta vẫn còn có thể cho mình không xứng đáng với cô gái nhưng anh ta sẽ nhanh chóng không thèm nghĩ là mình không xứng đáng với những người khác trong nhóm nữa. Anh ta không hề ý thức được rằng vì lòng nhân ái mà mọi người dung thứ những lỗi lầm của anh, cũng như chấp nhận con người của anh, vì ngay từ bây giờ anh đã thuộc về gia đình. Anh ta cũng chẳng hề biết họ đã nhận thấy những câu chuyện hay những ý kiến của anh chỉ là những lời lặp lại của họ. Và anh ta lại càng không biết được là phần lớn niềm vui anh ta cảm nhận khi giao thiệp với những người này là do sức lôi cuốn của cô gái đã tỏa ra xung quanh. Anh ta nghĩ anh ta thích cách nói chuyện và lối sống của họ vì có sự tương đồng giữa tình trạng thuộc linh của họ với anh ta, trong khi thực tế thì họ cao hơn anh ta nhiều đến độ, nếu không đang yêu, anh ta sẽ cảm thấy ngỡ ngàng và khó chịu trước những điều mà hiện giờ anh đang chấp nhận. Anh ta cũng giống như một con chó tưởng rằng nó hiểu rõ về súng ống, chỉ vì bản năng săn bắn lẫn tình thương đối với chủ khiến nó có thể tận hưởng một ngày đi săn.
Đây chính là cơ may của cháu. Trong khi Kẻ Thù dùng tình yêu và một số người thuộc linh, đáng mến để kéo anh chàng mọi rợ của cháu lên những mức độ mà anh ta không thể với tới bằng cách khác, cháu phải làm cho anh ta cảm thấy đã tìm được mức độ của mình và những người đó là cùng loại như anh và khi gia nhập vào nhóm của họ, anh ta đã tìm đúng chỗ cho mình. Khi anh ta đến một nhóm nào khác, anh ta sẽ thấy chán ngắt, một phần vì những nhóm anh giao tiếp thường thì quả không thú vị bằng, nhưng phần lớn vì anh thấy thiếu sự hấp dẫn của cô gái anh yêu. Cháu phải dạy anh ta lầm sự tương phản giữa nhóm làm anh thích thú với nhóm làm anh chán chường là sự tương phản giữa các Cơ đốc nhân và những người chưa tin. Phải khiến anh ta cảm nhận, nhưng đừng nói lên, là “Cơ đốc nhân chúng ta thì khác” và qua từ ngữ “Cơ đốc nhân chúng ta,” một cách vô ý thức anh ta muốn nói đến “những người bạn của tôi” và “những người bạn của tôi,” phải được hiểu là “những người mà tôi có quyền giao thiệp” chứ không phải là “những người do lòng nhân ái và khiêm nhường đã chấp nhận tôi”.
Sự thành công tùy thuộc vào việc làm anh ta nhầm lẫn. Nếu cháu cố làm cho anh ta hãnh diện vì mình là Cơ đốc nhân và nói ra điều ấy, chắc chắn cháu sẽ thất bại; những lời cảnh cáo của Kẻ Thù thì rất rõ ràng. Nhưng mặt khác nếu cháu loại bỏ hẳn tư tưởng “Cơ đốc nhân chúng ta” và chỉ khiến anh ta kiêu ngạo về “những người bạn của anh ta” thì cháu sẽ không làm nảy sinh tánh kiêu ngạo thuộc linh thật sự mà chỉ là sự hám danh, một tội lỗi quá nhỏ nếu so sánh với tánh kiêu ngạo thuộc linh. Điều cháu cần nuôi dưỡng là sự tự khen ngấm ngầm trong suy nghĩ của anh ta và đừng bao giờ cho phép anh ta đặt câu hỏi: "Tôi đang tự khen ngợi mình về điều gì?".
Ý nghĩa thuộc về một nhóm thân thiết, cùng chia xẻ một bí mật thì rất ngọt ngào đối với anh ta. Hãy giật cái dây này. Hãy sử dụng ảnh hưởng của cô gái khi cô ta xử sự ngu dại nhất và dạy anh ta có thái độ “thú vị” trước những lời nói của những người chưa tin. Một số học thuyết đang thịnh hành trong các nhóm Cơ đốc hiện đại có thể giúp ích cho cháu; chú muốn nói đến những học thuyết đặt niềm hy vọng của xã hội trên một nhóm “tu sĩ”, một thiểu số những người theo chủ nghĩa thần quyền. Những học thuyết này đúng hay sai là biến Cơ đốc giáo thành một tôn giáo bí mật mà bệnh nhân của cháu nghĩ mình là một trong những người khởi xướng.
Cháu làm ơn đừng viết những điều nhảm nhí về cuộc chiến Âu Châu nữa. Đương nhiên kết cuộc sau cùng của cuộc chiến thì rất quan trọng, nhưng đó là vấn đề của Bộ Tư Lệnh chúng ta. Chú không quan tâm chút nào đến con số những người bị chết vì bom tại nước Anh. Họ chết trong tâm trạng nào là điều chú có thể biết qua cơ quan lo việc này. Còn những người này phải chết vào một lúc nào đó thì chú đã biết rồi. Chú xin cháu hãy lưu tâm đến công việc của mình.
Chú thân yêu của cháu.
Screwtape
