THƯ CUA QUI--29

Thư 29

 

Cháu Wormwood thân mến

Bây giờ đã chắc chắn rằng bọn Đức sẽ oanh tạc thành phố của anh bệnh nhân và anh ta sẽ công tác giữa chốn hiểm nguy thì chúng ta phải xem xét chiến thuật của mình. Chúng ta sẽ sử dụng sự hèn nhát, hay lòng can đảm với sự tự phụ kèm theo, hay lòng căm thù bọn người Đức?
     Chú nghĩ cố gắng khiến anh ta can đảm là vô ích. Ủy ban nghiên cứu của chúng ta vẫn chưa tìm ra (tuy là sự thành công được mong đợi từng giờ) cách sản sinh ra một đức hạnh. Đây là một trở ngại hết sức nghiêm trọng. Để có thể là một người hết sức xấu xa, người ta cần phải có vài đức hạnh. Attila sẽ làm được gì nếu không có lòng can đảm, hay Shylock, nếu không có sự từ bỏ những ham muốn của xác thịt? Nhưng vì rằng chúng ta không thể cung cấp những phẩm chất đó nên chúng ta đành sử dụng những gì mà Kẻ Thù đã cung cấp và điều này có nghĩa để cho Kẻ Thù có một chỗ đứng trong lòng những kẻ đã hoàn toàn thuộc về chúng ta, nếu không có chuyện đó. Sự dàn xếp không thỏa lòng chút nào, nhưng chú tin tưởng một ngày nào đó, chúng ta sẽ tìm ra cách tốt hơn.

      Về lòng căm thù thì chúng ta xoay xở được. Sự căng thẳng thần kinh trong ồn ào, nguy hiểm và mệt mỏi khiến bọn con người dễ có những cảm xúc mạnh mẽ và vấn đề chỉ là hướng dẫn cho đúng sự nhạy cảm này. Nếu có sự kháng cự của lương tâm thì hãy làm cho anh ta rối trí. Hãy để cho bệnh nhân của cháu nói, anh ta cảm thấy căm ghét, không phải cho chính anh ta, mà là cho những phụ nữ và trẻ em, và một Cơ-đốc nhân tốt là tha thứ cho kẻ thù của mình, chứ không phải cho kẻ thù của người khác. Nói cách khác hãy khiến anh ta đồng hóa với những phụ nữ và trẻ em, đủ để thấy căm thù hộ cho họ nhưng không đủ để xem Kẻ Thù của họ như Kẻ Thù của anh ta để có thể được anh ta tha thứ.

    Nhưng lòng căm thù kết hợp với sự sợ hãi là tốt nhất. Trong tất cả các thói xấu hèn nhát là đau đớn nhất - khủng khiếp khi nghĩ đến trước, khủng khiếp khi đang trải qua và khủng khiếp khi nhớ lại, lòng căm thù có những thú vui của nó. Nó đem đến sự đền bù cho những nỗi khốn khổ sợ hãi gây ra cho một con người. Càng sợ thì anh ta càng căm thù. Và lòng căm thù làm dịu đi sự xấu hờ. Cho nên muốn gây thương tích cho lòng nhân ái của một người thì đầu tiên cháu phải đánh bại lòng can đảm của anh ta.

 Đây là một công việc hết sức tế nhị. Chúng ta đã khiến bọn con người hãnh diện về hầu hết mọi thói xấu trừ ra sự hèn nhát. Cứ mỗi khi chúng ta sắp làm được điều này thì Kẻ Thù lại cho phép xảy ra một cuộc chiến, một trận động đất hay một tai họa nào đó và lập tức lòng can đảm trở nên một đức tính đáng yêu và quan trọng ngay cả đối với con người, thế là công việc của chúng ta trở thành vô ích và cuối cùng, cũng còn ít nhất một thói xấu mà họ cảm thấy thật sự hờ thẹn vì nó. Khi dẫn dụ bệnh nhân của chúng ta đến sự hèn nhát thì có sự nguy hiểm là chúng ta có thể khơi dậy sự tự nhận biết và tự ghét mình với những hậu quả tai hại là ăn năn và khiêm nhường. Trong cuộc chiến trước đây, hàng ngàn người bởi khám phá ra nỗi sợ hãi của mình, đã đồng thời khám phá ra toàn bộ thế giới đạo đức. Trong thời bình, chúng ta có thể khiến bọn chúng hoàn toàn không biết gì đến thiện và ác, trong cơn nguy hiểm, nhận thức này được đặt thẳng ra cách rõ ràng đến độ chúng ta không tài nào che mắt họ được, chúng ta bị đặt trước một tình trạng khó xử. Nếu chúng ta đề xướng công bình và bác ái giữa con người thì chúng ta phải làm việc ngay trong lãnh vực thẩm quyền của Kẻ Thù; nhưng nếu chúng ta hướng dẫn họ đến thái độ ngược lại thì chẳng chóng thì chày sẽ xảy ra một cuộc chiến (vì Hắn cho phép nó xảy ra) hay một cuộc cách mạng và sự hèn nhát hay lòng can đảm sẽ thức tỉnh hàng ngàn người ra khỏi trạng thái về đạo đức.

     Có lẽ đó là một trong những động cơ của Kẻ Thù khi tạo ra một thế giới nguy hiểm - một thế giới trong đó những vấn đề đạo đức phải được đặt ra. Hắn cũng thấy như cháu thấy là lòng can đảm không chỉ là một đức hạnh nhưng là hình thức của mọi đức hạnh ở điểm thử nghiệm, nghĩa là vào một thực tế cao nhất. Một linh hồn mà sự thanh sạch, lương thiện hay nhân từ lùi bước trước nguy hiểm thì chỉ là thanh sạch, lương thiện và nhân từ có điều kiện. Pilate nhân từ cho đến khi mọi sự trở nên nguy hiểm.

     Do đó chúng ta có thể được hoặc thua khi biến bệnh nhân

 của cháu thành hèn nhát, hắn ta có thể học biết quá nhiều về chính mình. Đương nhiên, cũng có cơ hội, không phải gây mê sự hờ thẹn mà làm cho nó nặng hơn để trở thành tuyệt vọng. Đây sẽ là một chiến thắng lớn. Điều đó sẽ chứng tỏ anh ta đã có thể và nhận sự tha thứ của Kẻ Thù cho những tội lỗi khác chỉ vì anh ta không ý thức được hết tầm quan trọng của chúng; nhưng về tội lỗi duy nhất này hiểu biết được chiều sâu của nó thì anh ta không thể tìm kiếm hay tin được vào sự tha thứ - Tuy nhiên chú sợ rằng cháu đã để anh ta lún quá sâu vào con đường của Kẻ Thù và anh ta đã hiểu sự tuyệt vọng là một tội lỗi lớn hơn bất cứ những tội lỗi nào đã gây ra nó.

     Còn về chiến thuật cám dỗ đến sự hèn nhát thì cũng không cần phải bàn nhiều. Điều chủ yếu là những đề phòng khuynh hướng làm tăng thêm nỗi sợ hãi. Những biện pháp đề phòng công cộng chẳng bao lâu sẽ trở thành quen thuộc, nhàm chán và sẽ mất đi ảnh hưởng. Điều cháu phải làm là giữ trong tâm trí của anh ta (song song với ý thức làm tròn bổn phận) một suy nghĩ mơ hồ về tất cả những gì anh ta có thể làm hoặc không làm, trong khi thi hành nhiệm vụ, để được an toàn hơn. Cất khỏi tâm trí anh ta nguyên tắc đơn giản: "Tôi phải ở đây và làm như thế này" để thay vào bằng một loạt giả thuyết như sau: "Nếu A xảy ra- dù tôi rất mong là không như vậy - tôi có thể làm điều B - và nếu điều tệ nhất có thể xảy ra, tôi vẫn có thể làm điều C". Những mê tín dị đoan, dù không được nhận biết dưới cái tên đó, có thể được khơi dậy. Vấn đề là cháu phải thuyết phục anh ta rằng ngoài Kẻ Thù và lòng can đảm do Hắn cung cấp thì anh ta còn một chỗ dựa khác để cho, cái điều được xem là một sự cống hiến trọn vẹn cho bổn phận sẽ bị đục lỗ chỗ ra bởi những sự dè dặt không ý thức được. Bằng cách dựng nên hàng loạt những mưu chước tưởng tượng đề phòng điều xấu nhất có thể xảy ra, cháu có thể làm phát sinh trong ý chí vô thức của anh ta một sự tin chắc là điều xấu nhất sẽ không xảy ra. Rồi khi lúc rối loạn xảy đến, hãy đâm xả vào thần kinh và bắp thịt của anh ta và cháu có thể khiến hành động tai hại được thực hiện trước khi anh ta ý thức được. Vì hãy nhớ rằng hành động hèn nhát là điều quan trọng duy nhất, sự sợ hãi chính nó không phải là tội lỗi và dù nó có làm cho chúng ta thích thú, cũng chẳng có lợi ích gì.

                                                                                             Chú thân yêu của cháu.

                                                                                                     Screwtape