NGƯỜI EDOM TRỊ VÌ RẤT SỚM

Genesis 36:31-39, “Trước khi dân Y-sơ-ra-ên chưa có một vua nào trị vì, thì đây là các vua trị vì xứ Ê-đôm:  Bê-la, con trai Bê-ô, trị vì xứ Ê-đôm; tên thành người là Đin-ha-ba.  Vua Bê-la băng, Giô-báp, con trai Xê-rách, người Bốt-ra, lên trị vì.  Vua Giô-báp băng, Hu-sam, người xứ Thê-man, lên trị vì.  Vua Hu-sam băng, Ha-đát, con trai Bê-đát, lên trị vì. .. Vua Ha-đát băng, Sam-la, người Ma-rê-ca lên trị vì.  Vua Sam-la băng, Sau-lơ, người Rê-hô-bốt ở trên mé sông, lên trị vì. Vua Sau-lơ băng, Ba-anh-Ha-nan, con trai Ạc-bồ, lên trị vì.  Vua Ba-anh-Ha-nan băng, Ha-đa lên trị vì.”

Genesis 37:7-10, “Giô-sép có nằm chiêm bao, thuật lại cho các anh mình nghe; họ càng thêm ganh ghét nữa.  Người nói rằng: Tôi có điềm chiêm bao, xin các anh hãy nghe tôi thuật:  Chúng ta đương ở ngoài đồng bó lúa, nầy bó lúa tôi đứng dựng lên, còn bó lúa của các anh đều đến ở chung quanh, sấp mình xuống trước bó lúa tôi. Các anh người bèn đáp rằng: Vậy, mầy sẽ trị vì chúng ta sao? mầy sẽ hành quyền trên chúng ta sao? Họ càng ganh ghét hơn nữa, vì điềm chiêm bao và lời nói của chàng. Giô-sép lại nằm chiêm bao nữa, thuật cùng các anh mình rằng: Tôi còn có một điềm chiêm bao nữa: Nầy mặt trời, mặt trăng, và mười một ngôi sao đều sấp mình xuống trước mặt tôi!  Chàng thuật chiêm bao đó lại cho cha và các anh mình nghe; nhưng cha chàng quở mà hỏi rằng: Điềm chiêm bao của mầy đó có nghĩa chi? Có phải tao, mẹ, và các anh mầy đều phải đến sấp mình xuống đất trước mặt mầy chăng?”

Dong ruỗi ruộng đồng với kiếm cung,

Esau săn bắn thích vô cùng,

Quyền con trưởng chẳng hề màng đến,

Lúc tỉnh van nài chỉ uổng công

Esau cũng được gọi là Edom, là con trai cả của Isaac, là anh của Jacob và là cháu ruột của Ishmael, gọi Ishmael bằng bác. Theo thiên tánh, Ishmael và Esau thích dong ruỗi đồng ruộng, hoang mạc, giỏi nghề cung kiếm. Esau không ham thích sự thuộc linh, nên Đức Chúa Trời không chọn lựa Esau hưởng quyền thừa kế hay để xây dựng vương quốc thuộc thiên. Trong Malachi 1: 3, Chúa phán “Ta yêu Jacb mà ghét Esau”. Tác giả thơ Hebrew khuyên chúng ta, “Khá coi chừng ....kẻo có ai gian dâm hoặc phàm tục như Ê sau, chỉ vì một món ăn mà bán quyền trưởng nam chăng.  Vì anh em biết rằng đến sau người muốn thừa kế phước kia, dẫu người rơi lụy nài xin thì cũng bị loại ra, bởi vì người không tìm được chỗ ăn năn.” (12:15). Câu Kinh thánh nầy ngụ ý Esau là người tín đồ chân chính, sống phàm tục, tìm kiếm những điều tạm bợ. Esau không phải là người ngoại đạo như lắm người tuyên bố.

Khi nhà Jacob còn là hai đội quân ít oi, từ Paddan - aram hồi hương về Canaan, Esau dẫn 400 quân tinh nhuệ đến đón tiếp. Chỉ mới cách xa Jacob 20 năm, nhưng cảnh tượng đó nói lên tài lãnh đạo thiên nhiên của Esau, và vương quốc ông thành hình rất sớm. Ông đã trị vì tại Seir trước Jacob nhiều năm rồi.

Anh em ơi, khi Joseph và mẹ chàng quì xuống trước mặt ông vua bác là Esau, Joseph mới được bảy tuổi. Thế mà sau đó 23 năm, Đức Chúa Trời dấy Joseph lên trị vì tại Ai cập. Anh em nghĩ rằng Esau có sai quân lính mình đến Ai cập mua lúa không? Genesis 41:57 bày tỏ cả trái đất, cả thiên hạ quanh vùng Trung đông đều đến Ai cập mua lúa. Hallelujah, Joseph, tượng trưng người thuộc linh được Chúa chuyển đổi trị vì trên người xác thịt, là bác mình. Đáng ngợi khen Chúa, cả vương quốc của ông vua bác Esau phải qui phục dưới sự trị vì của mục vụ cấp dưỡng toàn cầu của Joseph.


Và trong khi Đức Chúa Trời cho phép dân Israel xuống Ai cập để sinh sôi, mở rộng dân số. Rồi Ngài dùng cánh tay mạnh mẽ của mình và dày công đem Israel thoát khỏi Ai cập, tụ hội họ lại tại chân núi Sinai để đoàn ngũ hóa họ thành vương quốc thầy tế lễ.—thì tại đất Seir, người Edom đã có một vương triều vững mạnh, đem quân ra án ngữ đường biên giới, ngăn trở dân Israel chiếm đất hứa xây vương quốc. Vào thời điểm nầy, vương quốc Edom ra đời trước vương quốc Israel hơn 500 năm rối.

Dầu đã đọc kinh thánh trải qua nửa thế kỷ mà tôi vẫn không hiểu giá trị của Genesis 36. Tôi cảm thấy Moses phí công khi ghi lại gia phổ nhà Esau, một con người tín đồ xác thịt mà Chúa đã loại bỏ. Mãi gần đây, Chúa cho tôi thấy ý nghĩa của chữ “trị vì” xuất hiện 10 lần trong chương 36 và 1 lần trong chương 37. Theo nguyên văn Hebrew, từ ngữ “trị vì” là malak, tiếng Anh là to reign. Từ ngữ nầy chỉ xuất hiện 11 lần trong cả sách Genesis.

 Genesis 1:16, chép, “vì lớn hơn để cai trị ban ngày, vì nhỏ hơn để cai trị ban đêm;”. Chữ “cai trị” ở đây là memshelet (to rule). Genesis 1:26, 28 chép, “loài người .....quản trị loài cá biển..... Đức Chúa Trời ....phán rằng: .....hãy quản trị loài cá dưới biển...”. Hai chữ “quản trị “ trên đây là radah (to rule). Trong Genesis 41:40 Pharaoh nói với Joseph, “ngươi sẽ ở trên nhà trẫm; hết thảy dân của trẫm sẽ được cai trị bởi vâng theo lời ngươi” (nguyên văn). Chữ “cai trị” ở đây là: mashal (to rule).

Ba từ ngữ memshelet, radah và mashal đều chỉ được dịch là to rule—cai trị. Chỉ có từ ngữ malak trong Genesis 36, 37 mới được dịch là to reign—trị vì.

Moses dùng 9 lần từ ngữ nầy nói lên sự trị vì rất sớm của nhà Edom, và dùng hai lần để nói trước về sự trị vì của Joseph và của nhà Israel về sau nầy. Theo lịch sử Israel trong Cựu ước, khoảng 1000 năm sau khi vương triều Edom thành hình thì dân Israel mới có các vị vua như Saul, David trị vì trễ tại đất Israel.

Satan lúc nào cũng ra tay trước Đức Chúa Trời. Người thiên nhiên, người xác thịt luôn luôn trị vì trong vương quốc của mình trước người thuộc linh. Genesis nói trước sự trị vì của Joseph sau quá trình được đào tạo, chịu xử lí, trắc nghiệm khắc nghiệt suốt 13 năm dài. Trong khi đó Esau tức khắc lên ngai trị vì ngay, không hề qua trường lớp tập huấn nào của Đức Chúa Trời.

Điều khó hiểu cho chúng ta là theo phản diện, Đức Chúa Trời có giúp đỡ, che phủ và vun trồng dân Edom. Vì Chúa có “hủy diệt dân Horites” nhường chỗ cho dân Edom lập nghiệp. Chúng ta hãy xem Deut. 2: 8,12, 22, “Vậy, chúng ta có đi ngang qua cách xa anh em ta, là con cháu Ê-sau, ở tại Sê-i-rơ, và bắt đi về hướng đồng vắng Mô-áp, đặng tránh con đường đồng bằng, cùng Ê-lát và Ê-xi-ôn-Ghê-be....Dân Horites lúc trước cũng ở tại Sê-i-rơ; song con cháu Ê-sau diệt dân ấy, đoạt lấy xứ họ và ở thế cho, y như Y-sơ-ra-ên làm trong xứ mà Đức Giê-hô-va đã ban cho người làm sản nghiệp.... Ấy Ngài đã làm cho con cháu Esau, ở tại Sê-i-rơ, là như vậy, khi Ngài hủy diệt dân Horites trước mặt con cháu Esau; họ chiếm lấy xứ dân ấy và ở thế vào chỗ cho đến ngày nay”.

Vấn đề khó hiểu là Đức Chúa Trời có giúp đỡ cho tín đồ xác thịt xây dựng vương quốc của họ hay không? Dầu chủ tâm của Ngài là vương quốc nhà Jacob, nhưng thực ra Ngài có giúp đỡ dân xác thịt một phần nào để họ làm chứng cớ thứ yếu của Ngài qua vương quốc của họ.

Anh em muốn chờ đợi để trị vì như Joseph, như David hay muốn trị vì ngay tức thì theo cách của Esau và dân Edom? Con đường Joseph và con đường nhà David lên ngai vàng trị vì là con đường cực kỳ gian nan, nhưng đáp trúng ý định tối hậu của Chúa. Con đường dân Edom mau thu đạt, như ăn một tô mì ăn liền, giá rẽ, không phải chờ đợi. Vì một thỏi sắt, nếu đem rèn thành các móng ngựa thì chẳng có giá trị là bao. Nhưng nếu đem thỏi sắt đó vào lò luyện kim để chế  tạo ra dây cót đồng hồ thì giá trị tăng lên hàng trăm lần.

Jacob gặp Esau

Psalms 12:8, “Khi sự hèn mạt được đem cao lên giữa loài người, thì kẻ ác đi dạo quanh tứ phía.”

Proverbs 28:28, “Khi kẻ ác dấy lên, người ta đều ẩn trốn; Nhưng khi chúng nó hư mất đi, người công bình bèn thêm nhiều lên.”

Ecclesiastes 10:5-7, “Có một tai nạn ta đã thấy ở dưới mặt trời, như một sự lỗi lầm do quan trưởng phạm: Ấy là kẻ ngu muội được đặt ở nơi cao, còn người giàu lại ngồi chỗ thấp. Ta đã thấy kẻ tôi tớ đi ngựa, còn quan trưởng đi bộ như tôi tớ vậy”

Luke 14:7-11, “Ngài thấy thể nào những kẻ được mời đều lựa-chọn chỗ ngồi đầu, thì phán cùng họ thí dụ nầy: “Khi ai mời ngươi dự tiệc cưới, chớ ngồi chỗ đầu, e có người tôn trọng hơn ngươi được mời, thì kẻ mời ngươi và người kia đến nói cùng ngươi rằng: 'Hãy nhường chỗ cho người nầy,' mà ngươi phải xấu hổ xuống chỗ chót chăng.  Nhưng khi ngươi được mời, hãy ngồi chỗ chót, thì kẻ mời đến nói cùng ngươi rằng: 'Bạn ơi, mời bạn lên cao hơn.' Bấy giờ ngươi sẽ được vẻ vang trước mặt mọi kẻ đồng bàn ngươi.  Bởi vì hễ ai tự cao phải bị hạ, còn ai tự hạ sẽ được tôn cao.”

Đức Chúa Trời sáng tạo con người để trị vì trên trái đất, như Ngài đã ra lệnh A đam: “Đức Chúa Trời ban phước cho loài người và phán rằng: Hãy sanh sản, thêm nhiều, làm cho đầy dẫy đất; hãy làm cho đất phục tùng, hãy cai trị loài cá dưới biển, loài chim trên trời cùng các vật sống hành động trên mặt đất”

Trong thời đại nầy có nhiều tín đồ phẩm chất xấu xa, chưa biến đổi, nhưng lại sớm được cất nhắc lên trị vì dân của Chúa, cỡi ngựa nghêng ngang, còn các bậc vương hầu chân chính của Đức Chúa Trời phải đi bộ, phải ngồi chỗ thấp, phải chịu đựng sự tấy chay, khai trừ, hãm hại của họ. Nhưng ngày kia, trong ngày người công nghĩa sống lại, các con người đi chân đất nầy sẽ được Chủ tiệc kêu, “Bạn ơn, xin ngồi lên chỗ cao hơn”.—Bởi vì ai tự tôn mình lên trị vì dân Chúa sớm theo tính năng xác thịt trong đời nầy sẽ bị hạ xuống trong vương quốc của Chúa.

“Tôi đã thấy những ngôi, và những kẻ ngồi trên đó, họ được quyền xét đoán. Tôi cũng đã thấy hồn của những kẻ vì chứng cớ của Jêsus và Lời Đức Chúa Trời mà bị chém, cùng những kẻ chẳng thờ lạy con thú hoặc hình tượng nó, chẳng nhận cái dấu hiệu trên trán và trên tay mình, chúng đều được sống và trị vì với Đấng Christ một ngàn năm.  Ấy là sự sống lại thứ nhứt. Còn những kẻ chết khác chẳng được sống lại cho đến chừng một ngàn năm đã mãn. Phước và thánh thay cho kẻ có phần trong sự sống lại thứ nhứt! Sự chết thứ nhì không có quyền bính gì trên họ, song họ sẽ làm thầy tế lễ của Đức Chúa Trời và của Đấng Christ, cùng trị vì với Ngài một ngàn năm.”

Minh Khải    5-1-2013