JEROBOAM
RỚT CUỘC THI TRẮC NGHIỆM CỦA CHÚA
-
“Bởi cớ ấy ta trở lòng thất vọng về mọi công việc
ta đã lao khổ mà làm ở dưới mặt trời. Vì có người làm công việc mình cách khôn
ngoan, thông sáng, và tài giỏi, rồi phải để lại làm cơ nghiệp cho kẻ chẳng hề
lao khổ làm đến. Điều đó cũng là một sự hư không và một sự tai nạn lớn.” (Truyền
2:20-21)
“Đức Giê-hô-va nổi giận cùng Sa-lô-môn, bởi vì
lòng người trở bỏ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, là Đấng đã hai lần hiện
đến cùng người, phán bảo người rằng chớ theo các thần khác; nhưng người không
vâng theo lịnh của Đức Giê-hô-va. Đức Giê-hô-va phán với Sa-lô-môn rằng: Bởi vì
ngươi đã làm điều nầy, không giữ giao-ước và luật-pháp Ta truyền cho ngươi, nên
Ta chắc sẽ đoạt lấy nước khỏi ngươi, cho kẻ tôi-tớ ngươi. Song vì cớ Đa-vít, cha ngươi, Ta sẽ chẳng làm
điều đó trong đời ngươi. Ta sẽ đoạt lấy nước khỏi tay con trai ngươi” (I Vua
11:9-12)
“Bởi sự giao ước bằng muối, Giê-hô-va Đức Chúa
Trời của Y-sơ-ra-ên đã ban nước Y-sơ-ra-ên cho Đa-vít và cho các con trai người
đến đời đời, các ngươi há chẳng biết sao?
Dẫu vậy, Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, tôi tớ của Sa-lô-môn, là con
trai của Đa-vít, bèn chỗi dậy phản nghịch cùng Chúa mình; những kẻ du đãng, đồ phàm hèn, đều hiệp lại
theo người; chúng nó tự làm mình ra mạnh, nghịch với Rô-bô-am, con trai của
Sa-lô-môn còn Rô-bô-am thì trẻ tuổi, nhát gan, không chống cự nổi chúng
nó. Vậy bây giờ, các ngươi tưởng rằng
các ngươi sẽ chống cự nổi nước của Đức Giê-hô-va đã ban cho các con trai của
Đa-vít, các ngươi một đoàn đông lớn, có đem theo bò con vàng mà Giê-rô-bô-am đã
đúc làm thần của các ngươi. Các ngươi há
chẳng có đuổi những thầy tế lễ của Đức Giê-hô-va, là con cháu A-rôn, và người
Lê-vi sao? Các ngươi có theo phong tục của các dân ngoại mà lập lấy những thầy
tế lễ cho mình; phàm ai đến đem một con bò đực tơ và bảy con chiên đực đặng
dâng làm lễ, thì được làm thầy tế lễ của những thần hư không.
"Nhưng về phần chúng ta, Giê-hô-va vẫn là
Đức Chúa Trời của chúng ta, chúng ta chẳng có lìa bỏ Ngài; những thầy tế lễ, là
con cháu của A-rôn, đều phục sự Đức Giê-hô-va, và các người Lê-vi giữ phần việc
của họ; mỗi buổi sớm mai và buổi chiều,
chúng xông của lễ thiêu và thuốc thơm cho Đức Giê-hô-va; chúng cũng sắp bánh trần
thiết trên bàn sạch sẽ, thắp các đèn của chân đèn vàng để nó cháy mỗi buổi chiều
tối; vì chúng ta vâng giữ làm theo mạng lịnh của Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng
ta, còn các ngươi lại bỏ đi. Nầy, Đức
Chúa Trời ở cùng chúng ta, làm đầu chúng ta, và những thầy tế lễ của Ngài cầm
những kèn tiếng vang đặng thổi lên nghịch cùng các ngươi. Hỡi con cái
Y-sơ-ra-ên! Chớ tranh chiến cùng Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi,
vì chẳng thắng được đâu!” (II Sử 3:5-12)
“Giê-rô-bô-am, con trai của Nê-bát, người
Ép-ra-im, ở đất Xê-rê-đa, là tôi-tớ của Sa-lô-môn, cũng dấy nghịch với người. Mẹ
người góa-bụa, tên là Xê-ru-ha. Nầy là duyên-cớ mà người phản-nghịch với vua:
Sa-lô-môn xây-cất Mi-lô, lấp vá lại nơi hư-lủng của thành Đa-vít, là cha người.
Vả, Giê-rô-bô-am là một người mạnh-dạn và tài-năng; Sa-lô-môn thấy người tuổi
trẻ có tài-nghề, bèn đặt người làm đầu-xâu cho cả nhà Giô-sép. Xảy trong lúc đó, Giê-rô-bô-am ở
Giê-ru-sa-lem đi ra, gặp tiên-tri A-hi-gia ở Si-lô tại giữa đường, mặc cái áo
tơi mới. Chỉ có hai người ở ngoài đồng mà thôi.
A-hi-gia bèn nắm áo mới người mặc trong mình mà xé ra làm mười hai miếng. Đoạn, người nói với Giê-rô-bô-am rằng: Hãy lấy
mười miếng về phần ngươi, vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên có phán như
vậy: Kìa, Ta sẽ đoạt lấy nước khỏi tay Sa-lô-môn và trao cho ngươi mười
chi-phái của nước ấy. Nhưng vì cớ Đa-vít, kẻ tôi-tớ ta, và vì cớ Giê-ru-sa-lem,
thành ta đã chọn giữa các chi-phái Y-sơ-ra-ên, nên sẽ có một chi-phái cứ ở
trung-tín cùng người.
“ Ấy, bởi
vì chúng nó đã từ-bỏ ta, đi thờ-lạy Át-tạt-tê, nữ-thần của dân Si-đôn, Kê-mốt,
thần xứ Mô-áp, và Minh-côm, thần của dân Am-môn. Chúng nó không đi theo các đường-lối
Ta, đặng làm điều ngay-thẳng tại trước mặt ta, và cũng chẳng giữ luật-lệ và điều-răn
ta, y như Đa-vít, cha của Sa-lô-môn, đã làm. Nhưng Ta sẽ chẳng cất lấy cả nước
khỏi tay Sa-lô-môn; song vì Đa-vít, kẻ tôi-tớ ta, ta đã chọn, Ta sẽ lập người
làm vua trọn đời người sống, bởi vì Đa-vít đã giữ các điều-răn và luật-lệ Ta.
Nhưng Ta sẽ đoạt lấy nước khỏi tay con trai người, mà trao cho ngươi mười chi-phái.
Ta sẽ để lại một chi-phái cho con trai người, để cho tại Giê-ru-sa-lem, thành
ta đã chọn đặng đặt danh Ta ở đó, Đa-vít, kẻ tôi-tớ Ta, hằng có một ngọn đèn
trước mặt ta luôn luôn. Vậy, ta sẽ chọn ngươi và lập làm vua Y-sơ-ra-ên; ngươi
sẽ cai-trị theo ý-muốn lòng ngươi. Và, nếu ngươi vâng theo lịnh Ta, đi trong
các đường-lối ta, làm điều thiện trước mặt Ta, giữ-gìn luật-lệ và điều-răn Ta,
y như Đa-vít, tôi-tớ Ta, đã làm, thì Ta sẽ ở cùng ngươi, lập cho ngươi một nhà
vững-chắc, y như Ta đã lập cho Đa-vít, và Ta sẽ ban Y-sơ-ra-ên cho ngươi. Như vậy,
ta sẽ làm sỉ-nhục dòng-dõi Đa-vít, nhưng chẳng phải đời đời. Sa-lô-môn tìm thế
giết Giê-rô-bô-am; nhưng Giê-rô-bô-am chạy trốn qua Ê-díp-tô; đến cùng Si-sắc,
vua Ê-díp-tô; rồi người ở tại Ê-díp-tô cho đến chừng Sa-lô-môn băng-hà.” I Vua
11:26-40)
“Bấy giờ, Giê-rô-bô-am nói thầm rằng: Hoặc nước
sẽ trở về nhà Đa-vít chăng. Nếu dân-sự nầy
đi lên Giê-ru-sa-lem đặng tế-lễ tại trong đền của Đức Giê-hô-va, thì lòng họ chắc
sẽ trở về chúa của họ, là Rô-bô-am, vua Giu-đa; người ta sẽ giết ta đi và trở về
với Rô-bô-am, vua Giu-đa. Vậy, vua bàn-định,
rồi truyền làm hai con bò con bằng vàng, và nói với dân-sự rằng: Các ngươi đi
lên Giê-ru-sa-lem thật khó thay! Hỡi Y-sơ-ra-ên! Nầy là các thần ngươi, đã đem
ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô. Người đặt con
nầy tại Bê-tên, và con kia tại Đan. Việc
đó thành nên tội-lỗi, vì dân-chúng đi đến Đan đặng thờ-lạy bò con ấy” (I Vua
12:26-30).
“Trong lúc đó, A-bi-gia, con trai của
Giê-rô-bô-am, đau. Giê-rô-bô-am nói với
vợ mình rằng: Ta xin ngươi hãy chỗi dậy, giả dạng khác đi, cho người ta không
biết ngươi là vợ ta. Ngươi hãy đi đến Si-lô, tại đó có tiên-tri A-hi-gia, là đấng
đã nói trước về ta rằng ta sẽ làm vua của dân-sự nầy. Ngươi phải lấy đem theo mười ổ bánh, những
bánh ngọt, và một bình mật ong, rồi hãy đi đến người; người sẽ nói cho ngươi điều
phải xảy đến cho con trẻ. Vợ
Giê-rô-bô-am làm theo vậy, đứng dậy đi đến Si-lô, và tới nhà A-hi-gia. Vả,
A-hi-gia không thấy được, bởi vì tuổi già làm cho mắt người mù-lòa. Nhưng Đức
Giê-hô-va phán với người rằng: Kìa, vợ của Giê-rô-bô-am đến cầu-hỏi ngươi về
con trai nó đương đau. Ngươi sẽ đáp lời cùng nó thể nầy, thể nầy. Khi đến, nàng
sẽ giả dạng làm một người khác.
”Khi nàng bước qua ngạch cửa cái, A-hi-gia nghe
tiếng bước người, thì nói rằng: Hỡi vợ vua Giê-rô-bô-am, hãy vào; cớ sao ngươi
giả làm người khác? Ta chịu sai báo cho ngươi một tin dữ: Hãy đi tâu với
Giê-rô-bô-am: Giê-hô-va Đức Chúa Trời của
Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Ta đã cất ngươi lên từ giữa dân-sự, lập ngươi làm vua
trên dân Y-sơ-ra-ên Ta. Ta đã đoạt lấy
nước khỏi nhà Đa-vít mà trao cho ngươi; nhưng ngươi không bắt-chước Đa-vít, kẻ
tôi-tớ ta, là người gìn-giữ các điều-răn ta, hết lòng theo ta, chỉ làm điều thiện
tại trước mặt ta. Ngươi đã làm điều ác
hơn các kẻ tiền-bối ngươi, đi lập cho mình những thần khác và hình-tượng đúc đặng
chọc giận ta, và đã chối-bỏ ta.
"Bởi cớ đó, ta sẽ giáng tai-họa trên nhà
Giê-rô-bô-am, các nam-đinh của nó, bất-luận kẻ nô-lệ hay là người tự-do, ta sẽ
diệt hết khỏi trong Y-sơ-ra-ên, và quét sạch nhà nó, như người ta quét phân,
cho đến chẳng còn sót chi hết. Phàm người
của nhà Giê-rô-bô-am chết tại trong thành, đều sẽ bị chó ăn nuốt, còn người nào
chết ngoài đồng, thì sẽ bị chim trời cắn-rỉa ăn đi; vì Đức Giê-hô-va đã phán vậy.
“ Thế
thì, hãy đứng dậy, trở về nhà ngươi; vừa khi ngươi đặt chân vào thành, thì con
ngươi sẽ chết. Cả Y-sơ-ra-ên sẽ
than-khóc và chôn nó; trong nhà Giê-rô-bô-am chỉ một mình nó sẽ được chôn nơi mồ-mả,
vì trong gia-quyến Giê-rô-bô-am chỉ thấy nơi nó có chút lòng tốt đối cùng
Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên.
Trong ngày đó, Đức Giê-hô-va sẽ dấy lên một vua trên Y-sơ-ra-ên, người sẽ
diệt hết nhà Giê-rô-bô-am. Mà sao? Việc đã xảy đến rồi. Đức Giê-hô-va sẽ hành-hại Y-sơ-ra-ên, như một
cây sậy bị nước đưa đi, truất Y-sơ-ra-ên khỏi xứ tốt-đẹp nầy mà Ngài đã ban cho
tổ-phụ họ, và làm tản-lạc họ phía bên kia sông cái, bởi vì họ đã lấy hình-tượng
chọc giận Đức Giê-hô-va. Vì cớ tội
Giê-rô-bô-am đã phạm, tức tội khiến cho dân Y-sơ-ra-ên can phạm nên Đức
Giê-hô-va sẽ phó Y-sơ-ra-ên vào tay thù-nghịch.”
” Vợ của Giê-rô-bô-am đứng dậy đi và đến Tiệt-sa.
Nàng vừa đặt chân trên ngạch cửa nhà, thì đứa trẻ đã chết. Người ta chôn nó, và cả Y-sơ-ra-ên đều
than-khóc nó, theo như lời của Đức Giê-hô-va đã cậy miệng tôi-tớ Ngài, là
A-hi-gia, đấng tiên-tri, mà phán.
Mọi
công-việc khác của Giê-rô-bô-am làm, tức là sự tranh-chiến và cuộc trị-vì của
người, đều đã chép trong sách sử-ký của các vua Y-sơ-ra-ên. Giê-rô-bô-am trị-vì
hai mươi hai năm; đoạn, người an-giấc cùng các tổ-phụ mình, và Na-đáp, con trai
người, kế-vị người.” (I Vua 14:1-20).
Chi phái Epraim thuộc dòng Joseph, hậu tự của
Rachel. Chi phái nầy luôn luôn muốn làm đầu các chi phái khác và họ luôn tranh
trưởng với chi phái Judah. Vương quyền nhà Judah do Chúa thiết lập và quyền ấy
kéo dài đến chúa Jesus. Ngài là một người Judah theo xác thịt.
Sách Các quan xét ghi chép sự tranh trưởng, sự
đố kỵ, sự ghen tỵ của chi phái Epraim trước sự thành công lớn lao và sự nổi
danh của Ghideon cùng Giép Thê, minh chứng tính khí ưa làm đầu cố hữu của người
Epraim.
Jeroboam, là người Epraim, là người cướp đoạt
hơn hai phần ba vương quốc Israel. Nước Israel phía bắc được tiên tri Ô Sê gọi
là "Ép ra im".Tại sao Đức Chúa Trời chọn lựa và cho phép Jeroboam, một
con người vốn có máu ham địa vị đầu nhất làm vua trên 10 chi phái miền bắc.?—
Vinh
quang nhà David lên đến tuyệt đỉnh vào ngày vua Solomon khánh thành đền thờ của
Chúa tại Jerusalem. Tác giả sách Các Vua nhận định: “Trong lúc đó, Sa-lô-môn và
cả dân Y-sơ-ra-ên, một hội-chúng rất lớn, ở từ miền Ha-mát cho đến khe
Ê-díp-tô, hiệp tại trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta, mà giữ lễ trong
bảy ngày, lại bảy ngày khác nữa, cộng mười bốn ngày. Ngày thứ tám (là ngày thứ 15), vua cho dân
chúng về; dân chúc phước cho vua, đi trở về trại mình, lấy làm mừng-rỡ vui lòng
về mọi sự tốt-lành mà Đức Giê-hô-va đã làm cho Đa-vít, kẻ tôi-tớ Ngài, và cho
Y-sơ-ra-ên, dân của Ngài” (I Vua 8:65-66). Đức Chúa Trời vinh hiển không muốn
nhường vinh quang cho bất cứ ai. Ngài cho phép vinh quang nhà David bị giảm hạ
một phần, kẻo e họ tự tôn tự đại quá đà. Ngày nay, người tôi tớ nào của Chúa được
người ta tôn trọng thái quá hãy coi chừng. Trong I Corinhto 4:6 Paul cảnh cáo
thánh đồ đừng tôn trọng các tôi tớ Chúa “vượt quá lời đã chép”.
Tại
sao Chúa làm sỉ nhục nhà David? Vì Vua Solomon đã phạm tội cùng Chúa, là xây dựng
nhiều đền thờ cho các thần ngoại bang của các bà vợ. Solomon cũng thờ phượng
các thần đó. “Ấy, bởi vì chúng nó đã từ-bỏ Ta, đi thờ-lạy Át-tạt-tê, nữ-thần của
dân Si-đôn, Kê-mốt, thần xứ Mô-áp, và Minh-côm, thần của dân Am-môn. Chúng nó
không đi theo các đường-lối Ta, đặng làm điều ngay-thẳng tại trước mặt Ta, và
cũng chẳng giữ luật-lệ và điều-răn Ta, y như Đa-vít, cha của Sa-lô-môn, đã làm.
Nhưng Ta sẽ chẳng cất lấy cả nước khỏi tay Sa-lô-môn; song vì Đa-vít, kẻ tôi-tớ
Ta, Ta đã chọn, Ta sẽ lập người làm vua trọn đời người sống, bởi vì Đa-vít đã
giữ các điều-răn và luật-lệ Ta. Nhưng Ta
sẽ đoạt lấy nước khỏi tay con trai người, mà trao cho ngươi mười chi-phái. -Ta sẽ để lại một chi-phái cho con trai người,
để cho tại Giê-ru-sa-lem, thành Ta đã chọn đặng đặt danh Ta ở đó, Đa-vít, kẻ
tôi-tớ Ta, hằng có một ngọn đèn trước mặt Ta luôn luôn.” (I Vua 11:33-36)
Jeroboam cướp đoạt 10 chi phái Israel theo sự cho phép và ấn định của Đức
Chúa Trời. Điều đó cũng đúng theo tham vọng di truyền và cố hữu của tổ phụ ông
từ chi phái Epraim. Nhưng ông đã rớt cuộc trắc nghiệm vô cùng nghiệt ngã của
Chúa. Ông đã suy nghĩ thấu đáo đến điểm bí trong sự trị vì của ông. Ông nói, “Bấy
giờ, Giê-rô-bô-am nói thầm rằng: Hoặc nước sẽ trở về nhà Đa-vít chăng. Nếu dân nầy đi lên Giê-ru-sa-lem đặng tế-lễ tại
trong đền của Đức Giê-hô-va, thì lòng họ chắc sẽ trở về chúa của họ, là
Rô-bô-am, vua Giu-đa; người ta sẽ giết ta đi và trở về với Rô-bô-am, vua
Giu-đa”.
Nếu bình tâm suy nghĩ, Jeroboam sẽ không chấp
nhận sự ủy thác của Chúa để cai trị 10 chi phái. Vì rằng trong cả đất Israel,
dân chúng chỉ được phép có một trung tâm thờ phượng Chúa mà thôi. Mỗi năm mọi
người nam Israel từ 12 tuổi trở lên đều phải hành hương lên Jerusalem để thờ lạy
Đức Chúa Trời. Mà khi toàn dân đi đến Jerusalem thờ lạy và tương giao với nhau,
có thể họ sẽ quay về cùng nhà David. Do đó vương quốc của Jeroboam không thể tồn
tại.
Nếu
Jeroboam là người kính sợ Đức Chúa Trời, chắc chắn ông sẽ đến cùng vị tiên tri
Ahigia, là người trao 10 mảnh vải cho ông, để cầu hỏi Chúa về sự bế tắc trong
vương quyền của ông. Tôi tin, nếu Jeroboam cầu hỏi ý Chúa về điểm bí ông gặp,
Chúa sẽ có giải pháp cho ông để cai trị 10 chi phái Israel mà cứ cho họ lên
Jerusalem thờ phượng Ngài. Vì Chúa hứa cùng Jeroboam rằng, “Vậy, Ta sẽ chọn
ngươi và lập làm vua Y-sơ-ra-ên; ngươi sẽ cai-trị theo ý-muốn lòng ngươi. Và, nếu
ngươi vâng theo lịnh Ta, đi trong các đường-lối Ta, làm điều thiện trước mặt
ta, giữ-gìn luật-lệ và điều-răn Ta, y như Đa-vít, tôi-tớ Ta, đã làm, thì Ta sẽ ở
cùng ngươi, lập cho ngươi một nhà vững-chắc, y như Ta đã lập cho Đa-vít, và Ta
sẽ ban Y-sơ-ra-ên cho ngươi.” Jeroboam cần yêu cầu Chúa ban giải pháp cho ông.
Thật đáng tiếc, trong suốt 22 năm trị vì, Jeroboam không hề đến tham vấn với
nhà tiên tri của mình. Mãi đến ngày vương
triều sắp sụp đổ ông mới sai vợ mình đến thăm nhà tiên tri.
Con
người có tham vọng địa vị chỉ lo cho sự tồn tại của vương triều mình bằng
phương án quỉ quyệt, chống lại kế hoạch của Chúa và dẫn 10 chi phái vào thế giới
thờ thần tượng. Họ làm cách ly dân Chúa với nếp sống thờ phượng Chúa tại
Jerusalem. “Vậy, vua bàn-định, rồi truyền làm hai con bò con bằng vàng, và nói
với dân chúng rằng: Các ngươi đi lên Giê-ru-sa-lem thật khó thay! Hỡi
Y-sơ-ra-ên! Nầy là các thần ngươi, đã đem ngươi ra khỏi xứ Ai cập. Người đặt con nầy tại Bê-tên, và con kia tại
Đan. Việc đó thành nên tội-lỗi, vì dân-chúng đi đến Đan đặng thờ-lạy bò con ấy.
Giê-rô-bô-am cũng cất chùa-miễu trên các nơi cao, chọn lấy người trong vòng
dân-chúng lập làm thầy tế-lễ, không thuộc về chi-phái Lê-vi. Người lại định lập trong tuần tháng tám ngày
rằm, một lễ giống như lễ người ta thường dự trong xứ Giu-đa, và người dâng các
của-lễ trên bàn-thờ. Người cũng làm như vậy tại Bê-tên, tế-lễ cho hai bò con mà
người đã làm nên; lại để tại Bê-tên những thầy tế-lễ của các nơi cao mà người
đã cất.” (I Vua 12:28-32). Sự phát mính thờ phượng bò vàng của Jeroboam đã trở
nên "Đường lối của Jeroboam" cho 10 chi phái bước theo suốt lịch sử
300 năm sau đó, mãi đến ngày họ bị lưu đày sang Asiri.
Người có máu làm đầu, có tham vọng chiếm đoạt địa
vị cao giữa vòng dân Chúa, thì chăc chắn Đức Chúa Trời sẽ ban cho anh ta cơ hội
toại nguyện. Nhưng sau khi cướp đoạt được địa vị đó, người sẽ sa vào tình thế bế
tắc, tiến thoái lưỡng nan. Đáng buồn thay, kẻ tham vọng sẽ rớt cuộc trắc nghiệm
nghiệt ngã của Chúa và cuối cùng bị hình phạt nặng nề.
-
--Có người cảm tác về Jeroboam rằng:
Mười
chi phái Chúa đã ban cho,
Giê-rô-bô-am vẫn lạy bò.
Chận
đứng thánh dân hầu việc Chúa,
Chó ăn thi thể cả nhà no.
Minh Khải
