Trong Kinh Thánh, “cái hôn” là một dấu chỉ tình yêu thương âu yếm
cũng như của lòng kính trọng. Danh từ “cái hôn” là Philema. Từ ngữ nầy xuất
hiện ở ICô-rinh-tô 16:20—“cái hôn thánh”.
Dừng lại với các sách Tin Mừng, chúng ta thấy có động từ Hy Lạp phileô vừa có nghĩa là
“hôn” (Ma-thi-ơ 26:48), vừa có nghĩa là “yêu thương” (phileo- Khải 3:19); như
vậy, cái hôn là một hành vi bên ngoài biểu lộ tâm tình yêu thương trong lòng.
Còn một động từ Hy Lạp khác là kataphileô có nghĩa là “hôn
thắm thiết, nồng nàn”; trong động từ này vẫn có động từ phileô; còn
tiếp-đầu-ngữ kata ở đây có nghĩa là “cách trọn vẹn- là ấn
xuống”, nên có thể mô tả kataphileô theo nghĩa gốc là “yêu
thương trọn vẹn; yêu mến cách đậm đà).
Thế nhưng “cái hôn”, dấu chỉ của tình yêu này đã được con người
ứng dụng nhiều cách.
1)
Cái hôn của Giuđa
Cả ba Tin Mừng Nhất Lãm đều nói đến cái hôn của
Giuđa (Ma 26:48-49; Mac 14:44-45; Luca 22:47-48).
Nét tinh tế của các tác giả Tin Mừng là ở chỗ này: Các ông kể rằng Giuđa đã cho
đám người đi bắt Đức Giêsu một dấu hiệu: “Tôi hôn ai thì chính
là người đó” (Ma 26:48; Mac 14:44; Luca 22:47);
chữ “hôn” ở đây là phileô. “Ngay lúc đó, Giuđa tiến lại gần Đức
Giêsu và nói: ‘Rabbi, xin chào Thầy!’, rồi hôn Người” (Ma 26:49;
Mac 14:45); chữ “hôn” ở đây lại là kataphileô, “hôn
thắm thiết, nồng nàn”. Giuđa đã dùng một cử chỉ để diễn tả “tình yêu thương tha
thiết, trọn vẹn”, “cái hôn thắm thiết”, để phản bội Chúa Giêsu là Tình Yêu Đức
Chúa Trời nhục hóa! Một trái tim phản bội che giấu hành vi bất lương dưới một
cái hôn nồng nàn, giả dối.
2)
Cái hôn của người phụ nữ vô danh
Tuy nhiên, có một người phụ nữ đã biết dùng hành vi yêu thương này
thật tế nhị. Không phải là cô Mari ở Bêthania (Ma 26:6-13 và Mac 14:3-9
không nêu tên nhân vật, nhưng so sánh với Giang 12:1-8 thì có
thể xác định là Mari), cũng không phải là Mari Ma đơ-len mà truyền thống nghĩ
là được nói đến trong câu chuyện “Người phụ nữ ngoại tình” (Giang 8:2-11),
vì các bản văn không nói là các bà này hôn Đức Giêsu. Đây là một “người phụ nữ
tội lỗi trong thành”, nghĩa là “tội lỗi công khai” (xin đọc bản văn Lucc 7:36-50).
Bà đã “đứng đàng sau, sát chân Chúa Giêsu mà khóc, lấy nước mắt mà tưới ướt
chân Người. Chị lấy tóc mình mà lau, rồi hôn chân Người và lấy
dầu thơm mà đổ lên” (Luca 7:38). Chữ “hôn” ở đây là kataphileô,
“hôn thắm thiết”. Một tâm hồn tội lỗi đến gặp Đức Giêsu để thú nhận tình trạng
bất chính của mình cùng với lòng kính trọng và tâm tình biết ơn sâu xa bằng
những nụ hôn thắm thiết đặt lên chân Người…
3)
Cái hôn của người cha
“Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm cổ anh ta và hôn lấy
hôn để” (Luca 15:20). “Hôn lấy hôn để” là công thức mà Bản dịch
Công giáo đã dịch từ ngữ kataphileô. Người cha đã ôm cổ đứa con
hoang đàng mà hôn với hết lòng yêu thương của ông, trong khi anh ta quay về với
lòng dạ giả dối, với một “bài diễn từ” dọn sẵn, chỉ cốt để khỏi chết đói ( Luca 15:17-18).
Câu chuyện này chỉ là một dụ ngôn, nhưng “có thật”, vì Chúa Giêsu dùng để bày
tỏ lòng yêu thương của Đức Chúa Trời Cha đối với chúng ta. Đức Chúa Trời vẫn
“hôn” chúng ta nồng nàn trong ơn tha tội, để đón chúng ta trở về, dù mấy khi
lòng chúng ta quay trở về với Người với trọn con tim?…
4)
Tin Mừng còn nói đến cái hôn nào?
Các Tin Mừng không còn nói đến cái hôn nào nữa,
trừ phi là, một cách lố bịch, người ta cả gan chú giải và dịch méo mó lời Chúa
Giêsu và ông Phêrô trao đổi với nhau: “Này anh Simôn, con ông Giang, anh có mến
(phileis) Thầy không? – Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến (philô)
Thầy” (Giang 21:17). Bản văn Hy Lạp dùng động từ phileô,
nhưng dĩ nhiên phải hiểu là “yêu mến”, chứ không phải là “hôn”.
5) Động từ Kataphileo ( hôn nồng nàn, hôn thắm thiết) chỉ xuất hiện 6 lần trong kinh Tân Ước:
1 a/ Mathio 26:49, “Tức thi Giu-đa đến gần Jêsus mà nói rằng:
"Mừng Ra-bi!" Rồi hôn riết Ngài”.
2 b/ Mác
14:45, “Vậy, khi Giu-đa tới rồi, tức thì đến gần Ngài mà nói rằng: “Ra-bi!” Rồi
hôn riết Ngài”.
c/ Lu
ca 7:38, 45, “Kìa, có một nữ tội nhân ở thành đó,
biết Ngài đang ngồi bàn tại nhà người Pha-ri-si, bèn đem đến một bầu bằng ngọc
đựng dầu thơm, đứng đằng sau nơi chân Ngài mà
khóc, nước mắt nhỏ ướt chân Ngài, rồi lấy tóc mình mà lau, và hôn riết chân
Ngài, lại xức dầu thơm cho.- Ngươi không hôn ta, nhưng nàng từ khi ta
vào nhà thì hôn riết chân ta không ngớt”. (Chép hai lần)
4 d/ Luca 15:20, “Nó bèn đứng dậy mà về cùng cha. Khi còn ở đàng xa,
cha thấy nó thì động lòng thương xót, chạy ra ôm lấy cổ mà hôn riết”.
5 e/ Công Vụ 20:37, “Ai nấy đều khóc dầm dề, ôm lấy cổ Phao-lô mà hôn
riết, lấy làm buồn bực nhứt là vì lời người nói rằng họ sẽ chẳng còn thấy mặt
người nữa. Đoạn, họ đưa người xuống thuyền”.
Tóm lại cái hôn kataphileo ( hôn nồng nàn, thắm thiết) là cái hôn của Đức Chúa Trời Cha được diễn tã qua người cha
già hôn tha thứ tiếp nhận đứa con đi hoang, là cái hôn chân tình của thánh đồ
đối với sứ đồ Phao-lô, là cái hồn năn năn tội lỗi của nữ tội nhân hôn bàn chân
của Chúa Jesus. Đang tiếc là tên phản đồ Giu đa đã dùng loại hôn thắm thiết nầy
để phản Thầy mình. Xin Chúa cứu chúng ta.
CÁI HÔN QUỈ QUYỆT
( Luca 22:47-48)
Hôn mưu, hôn kế giết người ta,
Hôn của Satan quỉ quyệt mà!
Đánh giá cái hôn ba chục bạc,
Ngàn thu khôn chuộc tiếng “Giu đa”.
Ms Phan Đình Liệu—10-1934
