Ai cố giết Pierre Viret hiền lành, trung thành?
SAU KHI RỜI Giáo hội Công giáo, thành công lớn đầu tiên của Pierre Viret là chuyển đổi quê hương của mình theo quan điểm của những người Cải cách Tin lành. Orde, Thụy Sĩ bị chia rẽ giữa người Công giáo và những người cải cách. Năm 1531, giữa cuộc khủng hoảng này, Viret đi học về ở Paris và chuyển thị trấn sang phe Cải cách.
Nhà truyền giáo Tin Lành người Pháp William Farel chỉ huy Viret rao giảng Phúc âm. Giống như Calvin khi Farel đặt anh ta vào một nghĩa vụ tương tự, Viret đã phản đối. Nhưng giống như Calvin, cuối cùng anh ấy cũng phải nhượng bộ. Ông trở thành một nhà thuyết giáo xuất sắc. Không phải ở quê hương Thụy Sĩ mà ở nước láng giềng Pháp, nơi ông có ảnh hưởng lớn nhất. Ví dụ, ông đã hoán cải toàn bộ giảng viên của trường cao đẳng y tế Montpellier sang các quan điểm Cải chánh. Hàng ngàn người đã nghe ông giảng ở Paris, Orleans, Avignon, Montauban và các thành phố khác và đã được thuyết phục. Trên thực tế, phong trào Huguenot phần lớn mắc nợ từ lời chứng của ông. Ông là nhà truyền giáo Tin lành nổi tiếng nhất ở Pháp thế kỷ XVI. Nhưng ông không thành lập một phong trào lớn nào và tránh tất cả trừ những tranh cãi cốt yếu nhất. Mặc dù ông đã viết gần 50 cuốn sách nhưng chúng chưa bao giờ nhận được sự chú ý của Luther hay Calvin.
Viret gần như không còn sống để đảm nhận công việc này. Người Công giáo đã cố gắng đâm anh ta ngay sau khi anh ta thành công ở Orde. Hai năm sau, khi ông đang ở Geneva, một người phụ nữ đã đầu độc món súp rau bina phục vụ cho Farel, Viret và bạn của họ là nhà cải cách người Pháp Antoine Froment. Viret suýt chết và sức khỏe của anh bị tổn thương vĩnh viễn. Người phụ nữ đã thú tội và liên lụy đến hai linh mục. Cô đã bị treo cổ nhưng các nhà giáo phẩm được trả tự do sau khi thề rằng họ đã không tham gia vào âm mưu này.
Viret không cho phép những đòn tấn công này gây sát thương cho mình. Ông vẫn rất hiền lành nên đã giành được sự tôn trọng của nhiều người Công giáo. Cả người Công giáo lẫn người Tin lành đều tin tưởng ông là người phân xử những khác biệt của họ, và ông đã nỗ lực mang lại sự hòa giải giữa hai phe. Cuối đời, Viret và 11 mục tử bị lực lượng quân đội Công giáo bắt giữ. Họ tôn trọng Viret đến mức cả nhóm đã trả tự do cho anh ta nhưng lại xử tử bảy người khác.
Trong khi Viret ở Lyons, Pháp, nằm trong tay người Huguenot, người Công giáo đã giành lại quyền kiểm soát khu vực. Vào ngày này, ngày 27 tháng 8 năm 1565, họ ra lệnh cho ông ra đi. Ông chuyển đến Navarre, nơi được cai trị bởi nữ hoàng theo đạo Tin lành Jeanne d'Albret.
Đúng như người ta tưởng tượng, một người đàn ông hiền lành như vậy lại rất vui vẻ với gia đình. Anh có niềm vui khi chinh phục được cha mẹ mình cho Đấng Christ. Nhưng nỗi buồn cũng đi ngang qua anh. Người vợ đầu tiên của ông và tất cả con cái của họ đều chết vì bệnh dịch hạch; người vợ thứ hai của ông và hai đứa con của họ cũng vậy. Viret sống đến sáu mươi tuổi.
—Dan Graves
