Với Đế chế và Niềm tin bị đe dọa Theodosius đã chiến đấu tại Frigidus
VÀO năm 380, Hoàng đế Theodosius Đại đế ra lệnh rằng mọi người trong Đế quốc La Mã phải là một Cơ đốc nhân công giáo—trái ngược với lời dạy của Arian rằng Đấng Christ là đấng được sáng tạo cao nhất, không phải là thành viên chính thức của Chúa Ba Ngôi. Là vị hoàng đế đầu tiên lớn lên từ khi còn nhỏ trong một gia đình theo đạo Cơ đốc, Theodosius rất nhiệt thành với đức tin thời thơ ấu của mình. Lần đầu tiên, luật pháp buộc mọi người phải làm Cơ Đốc nhân. Nó làm những người ngoại đạo, người Arians và người Do Thái tức giận..
Sau cái chết bạo lực của vị đồng hoàng đế vớiiTheodosius là Valentinian II vào năm 392, chỉ huy quân đội Arbogast đã liên kết với những người ngoại giáo bất mãn và đặt một người tên là Eugenius lên ngai vàng ở phía tây. Trong khi đó, Theodosius bổ nhiệm con trai riêng của mình là Honorius vào vị trí tương tự. Ngoại giao không thể giải quyết được sự bế tắc. Theodosius chuẩn bị cho chiến tranh.
Năm 394, ông hành quân đến đối đầu với Arbogast. Các đối thủ gặp nhau ở chân dãy Alps gần một con sông băng giá có tên Frigidus. Với hy vọng khôi phục lại vinh quang của La Mã ngoại đạo, những người ngoại đạo đã dựng tượng thần Jupiter và khâu phù hiệu của Hercules lên quần áo của họ. Nếu Theodosius bị đánh bại tại Frigidus, điều đó sẽ mang lại sức sống mới cho chủ nghĩa ngoại giáo.
Quân đội đã tham chiến vào ngày này, ngày 5 tháng 9 năm 394. Khi cuộc giao tranh diễn ra theo hướng của Arbogast, Theodosius đã tính đến việc rút lui. Thay vào đó, đêm đó ông đã cầu nguyện trong khi Arbogast và quân của ông ăn mừng chiến thắng trong ngày. Trong bóng tối, một số biệt đội do Arbogast cử đi chiếm giữ những con đèo phía sau Theodosius đã đổi phe. Vui mừng trước diễn biến này, Theodosius tiếp tục cuộc chiến vào buổi sáng. Tuy nhiên, trước khi anh có thể giao chiến với kẻ thù, một cơn gió dữ dội thổi xuống thung lũng từ phía đông, đập thẳng vào mặt Arbogast và quân đội của anh ta. Những cơn gió như vậy ở thung lũng đó thậm chí ngày nay có thể giật lên tới 125 dặm một giờ.
Ambrose, giám mục của Milan, đã viết về gió: “Nó xé toạc những tấm khiên khỏi tay những kẻ vô tín và ném mọi ngọn giáo và tên lửa mà chúng ném trở lại đội quân của tội nhân. Bị hạ thấp bởi vũ khí của chính mình, họ đã nhường chỗ cho những cơn gió tấn công ngay cả trước khi kẻ thù tiếp cận họ. Tuy nhiên, những vết thương trên cơ thể họ không nghiêm trọng hơn những vết thương trên tinh thần, vì họ đã mất tinh thần khi nhận ra rằng Chúa đang chiến đấu chống lại họ”.
Với cơn gió sau lưng, Theodosius dễ dàng tiêu diệt kẻ thù của mình. Binh lính của ông đã bắt và chặt đầu Eugenius. Arbogast trốn vào núi rồi tự sát. Theodosius phong Honorius làm hoàng đế trẻ của đế quốc phương Tây. Đây là lần cuối cùng Đế chế La Mã được thống nhất dưới một quyền lực.
Bốn tháng sau, Theodosius qua đời. Ngoài việc bảo vệ Cơ đốc giáo chính thống, ông còn làm nhiều việc để giảm bớt khó khăn kinh tế bằng cách dỡ bỏ các biện pháp kiểm soát giá lúa mì. Ông cũng thiết lập các trọng lượng và thước đo tiêu chuẩn. Mặc dù sau này ông thường được nhớ đến vì đã ra lệnh tàn sát bảy nghìn công dân của Thessalonica sau khi họ nổi loạn chống lại ông, nhưng ông thường là một nhà cai trị nhân từ, ông đã đấu tranh hết mình để chế ngự tính khí nóng nảy của mình.
—Dan Graves