Cháu Wormwood thân mến!
Chú rất vui mừng khi được Triptweeze cho biết bệnh nhân của cháu mới có những người bạn rất hợp ý chúng ta và cháu đang lợi dụng sự kiện này một cách đầy triển vọng. Dường như cặp vợ chồng trung niên này chính là loại người mà chúng ta muốn anh ta giao thiệp: giàu có, lịch thiệp, có bề mặt trí thức và hoài nghi về mọi sự trên đời này. Chú đoán là họ theo chủ nghĩa hòa bình, không phải vì những lý do đạo đức mà do thói quen lâu đời muốn giảm thiểu giá trị của bất cứ điều gì liên quan đến quần chúng và do chút ít chủ nghĩa vô thần văn học theo thời. Thật tuyệt vời. Và dường như cháu đã sử dụng tốt lòng tự cao, tự đại của anh ta trong lãnh vực xã hội, tình dục và trí tuệ. Chú muốn biết rõ hơn.
Anh ta đã dính sâu vào chưa? Không phải qua lời nói, nhưng có cái gì đó rất tinh tế trong cái nhìn, giọng nói và nụ cười ngụ ý bệnh nhân cùng phe với những người đang đối thoại với anh ta. Đây là cách phản bội mà cháu nên khuyến khích hết mình vì bệnh nhân của cháu không hoàn toàn ý thức được điều này; và đến khi nhận ra thì cũng khó có thể quay lại được.
Hiển nhiên bệnh nhân sẽ nhanh chóng nhận ra đức tin của mình hoàn toàn đối nghịch với những gì mà các bạn bè mới của anh thừa nhận. Chú nghĩ rằng điều này không quan trọng lắm miễn là cháu có thể thuyết phục anh ta hoãn lại việc xưng nhận sự việc này và với sự trợ giúp của lòng tự ái, tính cả thẹn và hiếu danh của anh ta thì đây không phải việc khó làm. Và khi còn trì hoãn thì anh ta còn ở trong thế trái cựa. Anh ta sẽ im lặng khi cần phải nói và sẽ cười khi cần phải im lặng. Anh ta sẽ tỏ ra, thoạt tiên là qua cách cư xử, rồi sau đó bằng lời nói, những thái độ hoài nghi, nhạo báng không thật sự là của mình. Nhưng nếu cháu khéo điều khiển thì chúng có thể trở thành của chính anh ta. Tất cả mọi người khi làm ra vẻ thế nào đều có khuynh hướng biến thành như vậy. Đây là điều sơ đẳng. Nhưng vấn đề thực sự là chuẩn bị thế nào để đối phó với cuộc phản công của Kẻ Thù.
Hiển nhiên bệnh nhân sẽ nhanh chóng nhận ra đức tin của mình hoàn toàn đối nghịch với những gì mà các bạn bè mới của anh thừa nhận. Chú nghĩ rằng điều này không quan trọng lắm miễn là cháu có thể thuyết phục anh ta hoãn lại việc xưng nhận sự việc này và với sự trợ giúp của lòng tự ái, tính cả thẹn và hiếu danh của anh ta thì đây không phải việc khó làm. Và khi còn trì hoãn thì anh ta còn ở trong thế trái cựa. Anh ta sẽ im lặng khi cần phải nói và sẽ cười khi cần phải im lặng. Anh ta sẽ tỏ ra, thoạt tiên là qua cách cư xử, rồi sau đó bằng lời nói, những thái độ hoài nghi, nhạo báng không thật sự là của mình. Nhưng nếu cháu khéo điều khiển thì chúng có thể trở thành của chính anh ta. Tất cả mọi người khi làm ra vẻ thế nào đều có khuynh hướng biến thành như vậy. Đây là điều sơ đẳng. Nhưng vấn đề thực sự là chuẩn bị thế nào để đối phó với cuộc phản công của Kẻ Thù.
Điều đầu tiên là trì hoãn lại càng lâu càng tốt khi bệnh nhân của cháu nhận ra rằng niềm vui mới này là một sự cám dỗ. Đây không phải là việc dễ làm vì bọn đầy tớ của Kẻ Thù đã rao giảng từ gần 2000 năm nay rằng thế gian là một trong những cám dỗ lớn. Nhưng may thay, trong hai thập niên vừa qua, chúng đã nói rất ít về điều này. Trong các tác phẩm Cơ đốc hiện đại mặc dù chú đọc thấy nhiều (nhiều hơn sự mong muốn của chú) về Ma-môn nhưng lại rất ít những lời cảnh cáo về những hư danh phù phiếm ở đời, sự chọn bạn và giá trị của thời gian. Bệnh nhân của cháu có lẽ sẽ cho những điều này là "Thanh giáo chủ nghĩa" (Puritanism) và nhân tiện chú cũng nói để cháu biết là ý nghĩa mà chúng ta gán cho từ này là một trong những chiến thắng vững chắc của chúng ta trong thế kỷ vừa qua. Nhờ vào đó mà mỗi năm chúng ta đã cứu được hàng ngàn người thoát khỏi một đời sống tiết độ và thánh khiết.
Sớm muộn gì bệnh nhân của cháu cũng thấy rõ bản chất thật của những người bạn mới, và khi đó chiến thuật của cháu phải tùy thuộc vào trí thông minh của anh ta. Nếu anh ta là thằng ngu thì cháu có thể khiến anh ta chỉ nhận ra tính tình của những người bạn khi họ vắng mặt; sự hiện diện của họ là đủ để làm tan biến mọi lời chỉ trích. Nếu phương cách này thành công thì anh ta sẽ đồng một lúc, có hai lối sống song song trong một thời gian dài, chú biết nhiều người sống như vậy. Trong mỗi nhóm bạn, anh ta sẽ không chỉ làm ra vẻ mà còn thực sự là một con người khác. Còn nếu phương cách này thất bại thì còn có một phương cách khác tinh tế và thú vị hơn nữa. Chúng ta có thể khiến anh ta thực sự vui thú về lối sống hai mặt của mình. Điều này có thể thực hiện được nếu biết khai thác lòng tự cao tự đại của anh ta. Chúng ta có thể dạy anh ta thích thú khi quì gối bên cạnh ông bán tạp hóa vào ngày Chủ nhật, chỉ vì anh biết rằng ông này không thể hiểu nỗi cái thế giới thời thượng nhạo báng anh đã sống vào tối thứ bảy, và ngược lại anh ta sẽ thấy thú vị hơn với những câu nói đùa nhảm nhí, báng bờ, khi ngồi uống cà phê với những người bạn mới chỉ vì họ không hiểu nỗi cái thế giới tâm linh sâu xa ở trong anh, những người bạn thế gian giao thiệp với anh ở mặt này và ông bán tạp hóa ở mặt kia còn anh là một người hoàn toàn quân bình và phức tạp, có thể nhìn rõ hết mọi mặt. Do đó mặc dù anh phản bội ít nhất là hai loại người, nhưng thay vì cảm thấy xấu hổ, anh lại cảm thấy thường xuyên hài lòng về chính mình. Cuối cùng nếu chẳng có cách nào thành công thì cháu vẫn có thể thuyết phục anh ta bất chấp tiếng gọi của lương tâm cứ tiếp tục giao thiệp với những người bạn mới vì rằng anh ta ở một phương diện nào đó đang "giúp" cho những người này đơn giản chỉ bằng cách cùng uống "rượu nhẹ" và cùng đùa với họ. Nếu anh ta chấm dứt đột ngột sự giao thiệp này thì sẽ bị cho là hợm mình, cố chấp và (lẽ dĩ nhiên) "thiêng liêng quá máu".
Trong khi chờ đợi, đương nhiên cháu phải canh chừng sao cho những người bạn mới này khiến anh ta phải tiêu tiền nhiều hơn điều anh có thể kham nỗi rồi lơ là công việc lẫn bà mẹ. Bà này sẽ tỏ ra ganh tị và lo lắng, còn anh ta thì né tránh hoặc thô lỗ. Đây là những vũ khí vô giá để làm nặng thêm tình hình căng thẳng trong gia đình.
Chú thân yêu của cháu.
Screwtape
